موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
مسأله 1513 ـ بعد از مرگ انسان ، مىشود براى نماز و عبادتهاى ديگر او كه در زندگى بجا نياورده ، ديگرى را اجير كنند ـ يعنى به او مزد دهند ـ كه آنها را بجا آورد ، و اگر كسى بدون مزد هم آنها را انجام دهد صحيح است .
مسأله 1514 ـ انسان مىتواند براى بعضى از كارهاى مستحبى مثل حج و عمره و زيارت قبر پيغمبر و امامان عليهمالسلام از طرف زندگان اجير شود ، و نيز مىتواند كار مستحبى را انجام دهد و ثواب آن را براى مردگان يا زندگان هديه نمايد .
مسأله 1515 ـ كسى كه براى نماز قضاى ميت اجير شده ، بايد يا مجتهد باشد يا نماز را بر طبق فتواى كسى كه تقليد از او صحيح است انجام دهد ، يا آنكه عمل به احتياط كند در صورتى كه موارد احتياط را كاملاً بداند .
مسأله 1516 ـ اجير بايد موقع نيّت ، ميت را معيّن نمايد و لازم نيست اسم او را بداند ، پس اگر نيّت كند از طرف كسى نماز مىخوانم كه براى او اجير شدهام كافى است .
مسأله 1517 ـ اجير بايد عمل را به قصد آنچه در ذمّه ميت است بجا آورد ، و اگر عملى را انجام دهد و ثواب آن را براى او هديه كند ، كافى نيست .
مسأله 1518 ـ بايد كسى را اجير كنند كه اطمينان داشته باشند عمل را انجام مىدهد و احتمال بدهند كه عمل را صحيح انجام مىدهد .
مسأله 1519 ـ كسى را كه براى نمازهاى ميت اجير كردهاند ، اگر بفهمند كه عمل را بجا نياورده يا باطل انجام داده ، بايد دوباره اجير بگيرند .
مسأله 1520 ـ هرگاه شك كند كه اجير عمل را انجام داده يا نه ، اگر چه بگويد انجام دادهام ولى اطمينان به گفته او نباشد ـ بنابر احتياط واجب ـ بايد دوباره اجير بگيرد . و امّا اگر شك كند كه عمل او صحيح بوده يا نه ، مىتواند بنابر صحت آن بگذارد .
مسأله 1521 ـ كسى را كه عذرى دارد مثلاً با تيمم يا نشسته نماز مىخواند ، مطلقاً ـ بنابر احتياط ـ نمىشود براى نمازهاى ميت اجير كرد ، اگر چه نماز ميت هم همانطور قضا شده باشد . ولى اجير گرفتن كسى كه با وضو يا غسل جبيرهاى نماز مىخواند اشكال ندارد . و همچنين اجير گرفتن كسى كه دست يا پاى او قطع شده است ، ولكن در كفايت كردن عمل او از منوب عنه ، محل اشكال است .
مسأله 1522 ـ مرد براى زن ، و زن براى مرد مىتواند اجير شود ، و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز را بايد اجير به تكليف خود عمل نمايد .
مسأله 1523 ـ در قضاى نمازهاى ميت ، ترتيب واجب نيست مگر در نمازهائى كه اداى آنها ترتيب دارد ، مثل نماز ظهر و عصر ، يا مغرب و عشا از يك روز چنانكه سابقاً گذشت . ولى اگر او را اجير كرده باشند كه طبق فتواى مرجع ميت ، يا ولىّ او عمل كند و آن مرجع ترتيب را لازم بداند ، بايد ترتيب را رعايت نمايد .
مسأله 1524 ـ اگر با اجير شرط كنند كه عمل را به طور مخصوصى انجام دهد بايد همان طور بجا آورد ، مگر اين كه يقين به بطلان عمل به آن نحو داشته باشد ، و اگر با او شرط نكنند بايد در آن عمل به تكليف خود رفتار نمايد ، واحتياط مستحب آن است كه از وظيفه خودش و ميت هر كدام كه با احتياط نزديكتر است به آن عمل كند ، مثلاً اگر وظيفه ميت گفتن سه مرتبه تسبيحات اربعه بوده و تكليف او يك مرتبه است ، سه مرتبه بگويد .
مسأله 1525 ـ اگر با اجير شرط نكنند كه نماز را با چه مقدار از مستحبات آن بخواند ، بايد مقدارى از مستحبات نماز را كه معمول است بجا آورد .
مسأله 1526 ـ اگر انسان چند نفر را براى نماز قضاى ميت اجير كند ، بنابر آنچه در مسأله (1524) گفته شد لازم نيست براى هر كدام آنها وقتى را معيّن نمايد .
مسأله 1527 ـ اگر كسى اجير شود كه مثلاً در مدت يك سال نمازهاى ميت را بخواند وپيش از تمام شدن سال بميرد ، بايد براى نمازهائى كه مىدانند بجا نياورده ، ديگرى را اجير نمايند ، و اگر احتمال مىدهند كه بجا نياورده ـ بنابر احتياط واجب ـ نيز اجير بگيرند .
مسأله 1528 ـ كسى را كه براى نمازهاى ميت اجير كردهاند ، اگر پيش از تمام كردن نمازها بميرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد ، چنانچه شرط كرده باشند كه تمام نمازها را خودش بخواند ، مىتوانند اجرة المسمّاى باقيمانده را گرفته ، يا آنكه اجاره را فسخ نمايند واجرة المثل او را بدهند ، و اگر شرط نكرده باشند كه خودش بخواند بايد ورثهاش از مال او اجير بگيرند ، امّا اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چيزى واجب نيست .
مسأله 1529 ـ اگر اجير پيش از تمام كردن نمازهاى ميت بميرد ، و خودش هم نماز قضا داشته باشد ، بعد از عمل به دستورى كه در مسأله قبلى ذكر شد ، اگر چيزى از مال او زياد آمد ، در صورتى كه وصيّت كرده باشد و ورثه اجازه بدهند ، براى تمام نمازهاى او اجير بگيرند ، و اگر اجازه ندهند ، ثلث آن را به مصرف نماز او برسانند .
