موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی

 

نماز آيات

 

 

 

(مساله1488) نماز آيات که دستور آن بعداً گفته خواهد شد بهواسطة چهار چيز واجب مي شود :

اول : گرفتن خورشيد .

دوم : گرفتن ماه اگر چه مقدار کمي از آنها گرفته شود و کسي هم از آن نترسد .

سوم : زلزله اگر چه کسي هم نترسد .

چهارم : رعد و برق و بادهاي سياه و سرخ ومانند اينها در صورتي که بيشتر مردم بترسنند و  نيز  بنابر  احتياط واجب در حوادث وحشتناک زميني مانند شکاافتن و فرو رفتن زمين در صورتي که بيشتر مردم بترسند ، بايد نماز آيات بخوانند .

 

(مساله1489) اگر از چيزهائي که نماز آيات براي آنها واجب است بيشتر از يکي اتفاق بيفتد ،  انسان بايد  براي  هر  يک از آنها يک نماز آيات بخواند ، مثلاً اگر خورشيد بگيرد و زلزله هم بشود ، بايددو نمناز آيات بخواند .

 

(مساله1490) کسي که چند نماز آيات بر او واجب است ، اگر چه همة آنها براي يک چيز بر او  واجب  شده باشد  ،  مثلاً سه  مرتبه خورشيد گرفته و نماز آنها را نخوانده است يا براي چند  چيز  باشد مثلاً براي  آفتاب  گرفتن  و ماه گرفتن و زلزله ، نمازهائي بر او واجب شده باشد  .موقعي  که  قضاي  آنها ر ا  مي خواند لازم نيست معين کند که براي کدام يک آنها باشد .

 

(مساله1491)چيزهائي که نماز آيات براي آنها واجب است ، در هر شهري يا نقطة ديگري که اتفاق بيفتد مردم همان شهر و آن نقطه بايد نماز آيات بخوانند و بر مردم جاهاي ديگر واجب نيست .

 

(مساله1492) از وقتي که خورشيد يا ماه شروع به گرفتن مي کند ، انسان بايد نماز آيات را بخواند و بنابر احتياط واجب ، بايد از وقتي که شروع به بتز شدن مي کند به تالخير نيندازد.

 

(مساله1493) اگر خواندن نماز آيات را بقدري  تاخير  بيندازد  که آفتاب يا ماه شروع به باز شدن  کند  ، بنابر احتياط واجب بايد نيت ادا و قضا نکند ولي اگر بعد از باز شدن تمام آن ، نماز بخواند بايد نيت قضا نمايد .

 

(مساله1494) اگر مدت گرفتن خورشيد يا ماه بيشتر از خواندن يک رکعت باشد ولي انسان  نماز  را نخواند ، تابه اندازة خواندن يک رکعت به آخر وقت آن مانده باشد بايد نيت ادا  کند بلکه اگر مدت گرفتن آنها به اندازة خواندن يک رکعت هم باشد بنابر احتياط واجب بايد نماز آيات را بخواند و ادا است .

 

(مساله1495) موقعي  که  زلزله  و رعد و برق و مانند اينها اتفاق مي افتد ، انسان بايد فوراً نماز آيات را بخواند و اگر نخواند  معصيت  کرده  و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است .

 

(مساله1496) اگر  بعد  از باز شدن آفتاب يا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده ، بايد قضاي نماز آيات را بخواند . ولي اگر بفهمد مقداري از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نيست .

 

(مساله1497) اگر  عده اي  بگويند  که  خورشيد يا ماه گرفته است ، چنانچه انسان از گفتة انان يقين پيدا نکند و نماز آيات نخواند  و  بعد  معلوم شود راست گفته اند ، در صورتي که تمام  خورشيد يا ماه گرفته باشد ، بايد نماز آيات را بخواند . ولي اگر مقداري از آن گرفته باشد خواندن نماز آيات بر او واجب نيست و همچنين است اگر دوو نفر که عادل بودن آنان معلوم نيست بگويند خورشيد يا ماه گرفته ، بعد معلوم شود که عادل بوده اند .

 

(مساله1498) اگر انسان  به  گفته کساني  که  از روي قاعدة علمي وقت گرفتن خورشيد و ماه  را  ميدانند  ،  اطمينان  پيدا کند که خورشيد يا ماه گرفته ، بنابر احتياط واجب بايد نماز آيات  را  بخواند و  نيز  اگر  بگويند  فلان  وقت خورشيد يا ماه مي گيرد و فلان مقدار طول ميکشد و انسان به گفتة آنان اطمينان پيدا کند ، بنابر احتياط واجب بايد به حرف آنان عمل نمايد ، مثلاً اگر بگويند آفتاب فلان ساعت شروع به باز شدن مي کند ، احتياطا بايد نماز را از آن وقت تاخير نيندازد .

 

(مساله1499) اگر بفهمد نماز آياتي که خوانده باطل بوده ، بايد دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد .

 

(مساله1500) اگر در وقت  نماز  يوميه نماز آيات هم بر انسان واجب شود چنانچه براي هر دو  نماز وقت دارد  ،  هر  کدام  را  اول بخواند اشکال ندارد . و اگر وقت يکي از آن دو تنگ باشد ، بايد اول آن را بخواند . و اگر وقت هر دو تنگ باشد ، بايد اول نماز يوميه را بخواند .

 

(مساله1501) اگر در بين نماز يوميه بفهمد که وقت نماز آيات تنگ است چنانچه وقت نماز يوميه  هم  تنگ  باشد ، بايد آن را تمام کند بعد نماز آيات را بخواند و اگر وقت نماز يوميه تنگ نباشد ، بايد آن را بشکند و اول نماز آيات ، بعد نماز يوميه را بجا آورد .

 

(مساله1502) اگر در بين نماز آيات بفهمد که وقت نماز يوميه تنگ است ، بايد  نماز  آيات را رها کند و مشغول نماز يوميه شود  وبعد از آن که نماز را تمام کرد پيش  از  انجام  کاري که نماز را به بزند ، بقية نماز آيات را از همانجا که رها کرده بخواند .

 

(مساله1503) اگر در حال  حيض يا نفاس زن آفتاب يا ماه بگيرد و تا آخر مدتي ه خورشيد يا ماه باز مي شوند در حال حيض  يا  نفاس باشد ، نماز آيات بر او واجب نيست و قضا هم ندارد .  

  

 

 

دستور نماز آيات

 

 

 

(مساله1504) نماز آيات دو رکعت است و در هر رکعت پنجرکوع دارد ودستور آن اين است  که  انسان  بعد از نيت  ، تکبير بگويد و يک حمد و يک سورة تمام بخواند و به رکوع رود   و  سر  از  رکوع  بردارد ، دوباره يک حمد و يک سوره بخواند ، باز به رکوع رود تا پنج مرتبه  و  بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده ننماييد و برخيزدو رکعت دوم را هم مثل رکعت او ل بجا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد .

 

(مساله1505) در نماز آيات  ممکن است انسان بعد از نيت و تکبير و خواندن حمد آيه هاي يک سوره را پنج قسمت کند و يک آيه يا بيشتر از آن را بخواند و به رکوع رود و سر بردارد و  بدون  اينکه حمد بخواند، قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به رکوع رود و همينطور تا  پيش  از  رکوع رود  و همينطور تا پيش از رکوع پنجم سوره را تمام نمايد ، مثلاً به قصد سورة قُل هواللهُ احدٌ ، بسم اللهِ الرحمنِ الرحيمِ بگويد و به رکوع رود ، بعدبايستد و بگويد : قُل هُواللهُ احدٌ ، بسم الله الرحمنِ الرحيمِ  بگويد و به رکوع رود ، بعد بايستد و بگويد : قُل هُو  الله احدٌ دوباره به رکوع  رود  به ر کوع رود و بعد از رکوع بايستد و بگويد اللهُ الصمدُ باز به رکوع رود و بايستد و بگويد : لم يَلد و لم يولد و برود به رکوع باز هم سر برداردو بگويد : و لم يکن له کفواً احدٌ و بعد از آن به رکوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن ، دوسجده کند ، و  رکعت  دوم  را  هم  مثل  رکعت اول بجا آورد و بعد از سجدةدوم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و نيز  جائز  است  که به کمتر از پنجم قسمت نمايد لکن هر وقت سوره را تمام کرد لازم است حمد را قبل از رکوع بعدي بخواند .

 

(مساله1506) اگر در  يک  رکعت  از نماز آيات ، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در رکعت ديگر يک حمد بخواند و سوره را پنج قسمت کند مانعي ندارد .

 

(مساله1507) چيزهائي که در نماز يوميه واجب و مستحب است ، در نماز آيات هم واجب و مستحب  مي باشد ولي در نما ز آيات مستحب است بجاي اذان و اقامه سه مرتبه به قصد اميد ثواب بگويند الصلاهُ .

 

(مساله1508) مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگويد : سمع اللهُ لمَن حمدهُ و نيز پيش ازهررکوع و بعد از آن تکبير بگويد ولي بعد از رکوع پنجم و دهم گفتن تکبير مستحب نيست .

 

(مساله1509) مستحب  است  پيش  از  رکوع  دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند و اگر فقط يک قنوت پيش از رکوع دهم بخواند کافي است .

 

(مساله1510) اگر در نماز آيات شک کند که  چند رکعت خوانده و فکرش بجائي نرسد نماز باطل است .

 

(مساله1511) اگر شک کند  که  در رکوع آخر رکعت اول است يا در رکوع اول رکعت دوم و فکرش بجائي نرسد ، نماز باطل است  .  ولي اگر مثلاً شک کند که چهار رکوع کرده يا پنج رکوع  ،  چنانچه  براي رفتن به سجده خم نشده ، بايد رکوعي را که شک دارد بجا آورده يا نه ، بجا آورد و اگر براي رفتن به سجده خم شده ، بايد به شک خود اعتنا نکند .

 

(مساله1512) هر يک از رکوع  هاي  نماز  آيات رکن است که اگر عمداص يا اشتباهاً کم يا زياد شود نماز باطل است .