موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی
غسل مس ميت
(مساله522) اگر کسي بدن انسان مرده اي را أه سرد شده و غسلش تضاده أتند مس کند ، يعني حائي ازو بدن جود را به آن بساند بأيد غسل مس ميت نحايد ، چه در خواب مس کند چه در بيداري ، با اختيا ر مس کند يا بي اختيار ، حتي اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان ميت برسد بايد بنابر احتياط واجب غسل کند ، ولي اگر حيوان مرده اي را مس کند ، عسل بر او واجب نيست .
(مساله523) براي مس مردهاي که تمام بدن او سرد نشده ، غسل واجب نيست ، اگر چه جائي را که سرد شده مس نمايد .
(مساله524) اگر موي خود را به بدن ميت برساند يا بدن خود را به موي ميت يا موي خود را به موي ميت برساند ، احتياط واجب آن است که غسل کند .
(مساله525) براي مس بچه مرده ، حتي بچه سقط شده اي که چهار ماه او تمام شده ، غسل مس ميت واجب است . بلکه بهتر است براي مس بچه سقط شده اي که از چهار ماه کمتر دارد غسل کرد ، بنابر اين اگر بچه چهار ماهه اي مرده به دنيا بيايد مادر او بايد غسل مس ميت کند ، بلکه اگر از چهار ماه کمتر هم داشته باشد بهتر است مادر او غسل نمايد .
(مساله526) بچه اي که بعد از مردن مادر به دنيا مي آيد ، وقتي بالغ شد واجب است ، غسل مس ميت کند .
(مساله527)اگر انسان ، ميتي را که سه غسل او کاملاً تمام شده مس نمايد ، غسل بر او واجب نمي شود ولي اگر پيش از آنکه غسل سوم تمام شود ، جائي از بدن او را مس کند اگر چه غسل سوم آنجا تمام شده باشد ، بايد غسل مس ميت نمايد .
(مساله528) اگر ديوانه يا بچه نا بالغي ميت را مس کند ، بعد از آنکه ديوانه عاقل يا بچه بالغ شد ، بايد غسل مس ميت نمايد .
(مساله529) اگر از بدن زنده يا مرده اي که غسلش نداده اند ، قسمتي که داراي استخوان است جدا شود و پيش از آنکه قسمت جدا شده را غسل دهند ، انسان آن را مس نمايد ، بايد غسل مس ميت کند ، ولي قسمتي که از زنده جداشده اگر قطعه اي مشتمل بر استخوان باشد براي مس آن عل واجب است ، اما اگر تنها استخوان باشد ، براي مس آن غسل واجب نيست .
(مساله530) براي مس استخوان و دندان و هر چيزي که از مرده جدا شده و آن را غسل نداده اند هر چند قطعه گوشتي بدون استخوان هم باشد به جز مو بايد غسل کرد ، ولي براي مس استخوان و دنداني که از زنده جدا شده و گوشت ندارد ، غسل واجب نيست .
(مساله531) غسل مس ميت را بايد مثل غسل جنابت انجام دهند ، کسي أه غسل مس ميت کرده اگر بخواهد نماز بخواند ، وضو براي او لازم نيست هر چند احتياط مستحب در گرفتن وضو نيز هست .
(مساله532) اگر چند ميت را مس کند يا يک ميت را چند بار مس نحايد ، يک غسل کافي است .
(مساله533) براي کسي أه بعد ازو مس ميت غسل نکرده است ، توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هائي أه سجده واجب دارد ، مانعي ندارد ، ولي براي نماز و مانند آن بأيد غسل کند .
احکام مُحتضَر
(مساله534) مسلماني را أه محتضر است يعني درحال جان دادن مي باشد مرد باشد يا زن بزرگ باشد يا کوچک ، بايد به پشت بخوابانند به طوري أه کف پاهايش به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او کاملاً به اين طور ممکن نيست بنابر احتياط واجب تا اندازه اي أه ممکن است بأيد به اين دستور عمل کنن ، و چنانچه خواباندن او به هيچ قسم ممکن نباشد به قصد احتياط او را رو به قبله بنشانند و اگر آن هم نشود باز به قصد احتياط او را به پهلوي راست يا به پهلوي چپ رو به قبله بخوابانند .
(مساله535) احتياط واجب آن است أه تا وقتي ، او را ازو محل احتضار حرکت تضاده أتند رو به قبله باشد و بعد ازو حرکت دادن اين احتياط واجب نيست .
(مساله536) رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اجازه گرفتن ازو ولي او لازم نيست ، هر چند أه اولي است .
(مساله537) مستحب است شهادتين و اقرار به دوازده امام (عليهم السلام ) و ساير عقائد حقه را ، به کسي أه در حال جان دادن است ، طوري تلقين کنند أه بفهمد و نيز مستحب است چيزهائي را أه گفته شد ، تا وقت مرگ تکرار کنند .
(مساله538) مستحب است اين دعا ها را به محتضر تلقين کنند :اَللهُمّ اغفِرليَ الکثيرَ مِن معاصيکَ و اقَبل منِي اليسيرَ مِن طاعتَک يا مَن يقبلُ اليسيرَ و يعفُو عنِ الکثيرِ اِقبل منِي اليسيرَ و اعفُ عنَي الکثيَرَ انکَ انتَ العفُوُ الغفُورُ اللّهمّ ارحمَني فِانکَ رَحيمٌ .
(مساله539) مستحب است کسي را أه سخت جان مي دهد ، اگر ناراحت نمي شود بجائي أه نماز مي خوتنده ، ببرند .
(مساله540) مستحب است براي راحت شدن محتضر بر بالين او سوره مبارکة يس و الصافات و آيه الکرسي و آيه پنجاه و چهارم ازو سورة اعراف و سه آيه آخر سوره بقره بلکه هر چه ازو قرآن ممکن بخوانند .
(مساله541) تنها گذاشتن محتضر و گذاشتن چيز سنگين روي شکم او و بودن جنب و حائض نزد او و همچنين حرف زدن زياد و گريه کردن و تنها گذاشتن زنها نزد او مکروه است .
احکام بعد از مرگ
(مساله542) بعد از مرگ مستحب است ، دهان ميت را ، هم بگذارند تا باز نماند و چشمها و چانه ميت را ببندند و دست و پاي او را دراز کنند و پارچه اي روي او بيندازند و اگر شب مرده است در حائي أه مرده ، چراغ روشن کنند و براي تشييع جنازة او مومنين را خبر کنند و در دفن او عجله نمايند ، ولي اگر يقين به مردن او ندارند ، بايد صبر کنند تا معلوم شود و نيز اگر ميت حامله باشد و بجه در شکم او زنده باشد ، بايد بقدري دفن را عقب بيندازند ، که پهلوي چپ او را بشکافند و طفل را بيرون آورندو پهلو را بدوزند .
احکام غسل و کفن و نماز و دفن ميت
(مساله543) غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان بر هر مکلفي واجب است و اگر بعضي انجام دهند ، از ديگران ساقط مي شود و چنانچه هيچکس انجام ندهد ، همه معصيت کرده أتند .
(مساله544) اگر کسي مشغول کارهاي ميت شود بر ديگران واجب نيست اقدام نمايند ، ولي اگر او عمل را نيمه کاره بگذارد ، بايد ديگران تمام کنند .
(مساله545) اگر انسان يقين کند أه ديگري مشغول کارهاي ميت شده ، واجب نيست به کارهاي ميت اقدام کند ولي اگر شک يا گمان دارد ، بايد اقدام نحايد .
(مساله546) اگر کسي بداند غسل يا کفن يا نماز يا دفن ميت را باطل انجام داده أتند ، بأيد دوباره انجام دهد ولي اگر گمان دارد أه باطل بوده ، يا شک دارد أه درست بوده يا نه ، لازم نيست اقدام نحايد .
(مساله547) براي غسل و کفن و نماز و دفن ميت ، بأيد ازو ولي او اجازه بگيرند .
(مساله548) ولي زن ، أه در غسل و کفن و دفن او دخالت مي کند شوهر او است و بعد ازو او ، مردهائي أه ازو ميت ارث مي برند ، مقدم بر زنهاي ايشانند و هر کدام أه در ارث بردن مقدم هستند ، در اين امر نيز مقدمند .
(مساله549) اگر کسي بگويد من وصي يا ولي ميتم ، يا ولي ميت به من اجازه داده أه غسل و کفن و دفن ميت را انجام دهم ، چنانچه ديگري نمي گويد من ولي با وصي ميتم يا ولي به من اجازه داده است ، انجام کارهاي ميت با اوست .
(مساله550) اگر ميت براي غسل و کفن و دفن و نماز جود غير ازو ولي ، کس ديگري را معين کند ، ولايت اين امور با اوست و مستحب است ازو ولي ، هم اجازه بگيرد و لازم نيست کسي أه ميت ، او را براي انجام اين کار ها معين کرده ، اين وصيت را قبول کند ، ولي اگر قبول کرد ، بأيد به آن عمل نحايد .
