موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی

 

غسل جنابت

احکام جنابت

 

(مساله346) به دو چيز انسان جنب مي شود : اول –  جماع ، دوم – بيرون آمدن مني ، چه در خواب باشد يا بيداري ، کم باشد يا زياد  با شهوت يا بي شهوت ، با اختيار باشد يا بي اختيار .

 

(مساله347) اگر رطوبتي از انسان خارج شود  و  نداند  مني  است  يا  بول  يا  غير  اينها ، چنانچه با شهوت و جستن  بيرون آورده  و  بعد  از بيرون آمدن آن ، بدن سست شده ، آن رطوبت حکم مني دارد و اگر  هيچ  يک از اين سه نشانه يا بعضي از اينها را نداشته باشد ،حکم مني ندارد . ولي در زن  و  مريض  لازم نيست  آن  آب ، با جستن بيرو ن آمده باشد ، بلکه اگر با شهوت بيرون آمده باشد و بدن سست شود  در حکم مني است .

 

(مساله348) اگر  از  مردي که  مريض نيست  آبي بيرون آيد که يکي از سه نشانة را که در مساله پيش گفته شد داشته باشد و نداند نشانه هاي ديگري را داشته يا نه ،  چنانکه پيش از بيرون آمدن آن آب وضو نداشته ، بايد وضو بگيرد .

 

(مساله349) مستحب است انسان بعد از بيرون آمدن مني بول کند ، و اگر بول نکند  و  بعد از غسل رطوبتي از او بيرون آيد ، که نداند مني است يا رطوبت ديگر ، حکم مني دارد .

 

(مساله350) اگر  انسان جماع کند و به اندازة ختنه گاه يا بيشتر داخل شود ، در زن باشد يا در مرد ، در قُبل باشد يا در دُبُر ، بالغ باشد  يا  نابالغ اگر چه مني بيرون نيايد  ، هر دو جنب مي شوند و در صورتي که تا کمتر از خختنه گاه داخل شده و بطوري که  داخل  شدن صدق مي کند ، احتياط به غسل کردن ترک نشود .

 

(مساله351) اگر شک کند که به مقدار ختنه گاه داخل شده يا نه ، بطوري که شک در صدق داخل شدن دارد ، غسل بر او واجب نيست

 

(مساله352) اگر نعوذ بالله حيواني را وطي کند ، يعني با او نزديکي نمايد و مني از او بيرون آيد  ،  غسل  تنها  کافي است و اگر مني بيرون نيايد ، چنانچه پيش از وطي وضو داشته باز هم غسل تنها کافي است  و  اگر وضو  نداشته  احتياط  واجب آن است که غسل کند ، وضو  هم بگيرد .

 

(مساله353) اگر مني  از  جاي خود حرکت کند و بيرون نيايد ، يا انسان شک کند که مني از او بيرون آمده يا نه ، غسل بر او واجب نيست .

 

(مساله354) کسي که نمي تواند غسل کند  ولي  تيمم برايش ممکن است ، بعد از داخل شدن وقت نماز هم مي تواند با عيال خود نزديکي کند . 

 

(مساله355) اگر در  لباس  خود  مني   ببيند  و  بداند  که از خود اواست و براي آن غسل نکرده ، بايد غسل کند  و   نمازهائي را  که  يقين دارد ، بعد از بيرون آمدن مني خوانده قضا کند ، ولي نمازهائي را که احتمال مي دهد ، بعد از بيرون آمدن آن مني خوانده ، لازم نيست قضا نمايد .  

 

 

 

چيزهائي که بر جنب حرام است 

 

 

 

(مساله356) پنج چيز بر جنب حرام است :

اول :  رساندن جائي از بدن به خط قرآن يا به اسم خدا و اسم پيامبران و امامان ( عليهم السلام )  بطوري که در وضو گفته شد . 

دوم : رفتن  در مسجد الحرام و مسجد پيغمبر ( صلي الله عليه و آله و سلم ) اگر چه از يک در داخل ، و از در ديگري خارج شود .

سوم : توقف  در مساجد ديگر ، ولي اگر از يک در داخل و از در ديگري خارج شود ، يا براي برداشتن چيزي  برود  مانعي  ندارد  و  احتياط  واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند . 

چهارم : گذاشتن چيزي در مسجد .

پنجم : خواندن سوره اي که سجده واجب دارد  و  آن چهار سوره است : اول ، سورة سي و دوم قرآن ( الم تنزيل ) دوم ، سورة چهل و يکم  ( حم سجده  ) سوم ، سورة پنجاه و سوم  ( و النجم ) چهارم ، سورة نود و ششم ( اقرء ) و اگر يک حرف ر ا به قصد يکي از اين چهار سوره هم بخواند حرام است .  

 

 

 

چيزهائي که بر جنب مکروه است 

 

 

 

(مساله357) نه چيز بر جنب مکروه است :

اول و دوم : خوردن و آشاميدن ولي اگر وضو بگيرد مکروه نيست .

سوم : خواندن بيشتر از هفت آيه از سوره هائي که سجدة واجب ندارد .

چهارم : رساندن جائي از بدن به جلد و حاشيه و بين خطهاي قرآن .

پنجم : همراه داشتن قرآن .

ششم :  خوابيدن  ولي  اگر وضو بگيرد يا به واسطة نداشتن آب ، بدل از غسل تيمم کند مکروه نيست . 

هفتم : خضاب کردن به حنا و مانند آن .

هشتم : ماليدن روغن به بدن .

نهم : جماع کردن بعد از آنکه محتلم شده ، يعني در خواب مني از او بيرون آمده است .

 

 

 

 غسل جنابت

 

 

 

(مساله358) غسل  جنابت بخودي خود مستحب است و براي خواندن نماز واجب و مانند آن واجب مي شود  ، ولي براي نماز ميت و سجده شکر و سجده هاي واجب قرآن و سجده سهو ، غسل جنابت لازم نيست .

 

(مساله359)  لازم نيست  در  وقت غسل  نيت کند که غسل واجب يا مستحب مي کنم و اگر فقط به قصد قربت يعني براي انجام فرمان خداوند عالم غسل کند کافي است .

 

(مساله360) اگر يقين کند وقت نماز شده ونيت غسل واجب کندبعد معلوم شود که پيش از وقت غسل کرده ، غسل او صحيح است

 

(مساله361) غسل را چه واجب باشد و چه مستحب به دو قسم مي شود انجام داد : ترتيبي و ارتماسي .

 

 

 

غسل  ترتيبي 

 

 

 

(مساله362) در غسل ترتيبي بايد به نيت  غسل ، اول سر و گردن بعد طرف راست ، بعد طرف چپ بدن را بشويد ، و اگر عمدا يا از  روي  فراموشي  يا  به واسطة نداستن مساله به اين ترتيب عمل نکند ، غسل او باطل است .

 

(مساله363) نصف  ناف  و نصف عورت را بايد با  طرف راست بدن و نصف ديگر را بايد با طرف چپ بشويد ، بلکه بهتر است تمام ناف وعورت با هر دو طرف شسته شود .

 

(مساله364) براي آنکه يقين کند هر سه قسمت يعني سر و گردن و طرف راست و طرف چپ  را کاملا غسل داده ، بايد هر قسمتي را که مي شويد مقداري از قسمتهاي ديگر را هم با آن قسمت بشويد .

 

(مساله365) اگر  بعد  از  غسل بفهمد جائي از بدن را نشسته و نداند کجاي بدن است ، بايد دوباره غسل کند.

 

(مساله366) اگر بعد  از  غسل بفهمد  مقداري  از  بدن  را نشسته ، چنانچه از طرف چپ باشد  شستن  همان مقدار  کافي است  .  و اگر از طرف راست باشد بايد بعد از شستن آن مقدا ر دوباره طرف چپ را بشويد . و اگر از سر و گردن باشد بايد بعد از شستن آن مقدار ، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشويد .

 

(مساله367) اگر پيش از تمام شدن غسل ، در شستن مقداري از طرف چپ شک کند ، شستن  همان  مقدار کافي است . ولي اگر بعد از اشتغال به شستن طرف چپ ، در شستن طرف  راست يا مقداري از آن شک کند يا بعد از اشتغال به شستن طرف راست در شستن سر وگردن يا مقداري از آن شک نمايد ، نبايد اعتنا کند .

 

 

 

غسل ارتماسي 

 

 

 

(مساله368) در  غسل  ارتماسي  اگر  به نيت غسل ارتماسي به تدريج در آب فرورود تا تمام بدن زير آب رود ، غسل صحيح است و احتياط آن است که يک دفعه زير آب رود .

 

(مساله369) در غسل ارتماسي  اگر همة  بدن  زير آب باشد و بعد از نيت غسل ، بدن را حرکت دهد ، غسل او صحيح است .

 

(مساله370) اگر بعد از غسل ارتماسي بفهد به مقداري از بدن آب نرسيده ، چه جاي آن را بداند يا نداند ، بايد دوباره غسل نمايد .

 

(مساله371) اگر  براي  غسل ترتيبي  وقت ندارد  و  براي  ارتماسي  وقت دارد ، بايد غسل ارتماسي کند .

 

(مساله372) کسي که روزة واجب گرفته يا براي حج يا عمره احرام بسته ، نمي تواند غسل ارتماسي کند ، ولي اگر از روي فراموشي غسل ارتماسي کند ، صحيح است . 

 

 

 

احکام غسل کردن 

 

 

 

(مساله373) در غسل ارتماسي بايد تمام بدن پاک باشد ، ولي در غسل ترتيبي پاک بودن تمام  بدن نجس باشد و هر قسمتي را پيش از  غسل  دادن  آن  قسمت  آب بکشد ، کافي است .

 

(مساله374) عرق جنب از  حرام نجس نيست و  کسي که از حرام جنب شده اگر با آب گرم هم غسل کند ، صحيح است .

 

(مساله375) اگر در غسل به اندازة  سر  موئي  از  بدن نشسته بماند ، غسل باطل است ، ولي شستن جاهائي از بدن که ديده نمي شود مثل توي گوش و بيني ، واجب نيست .

 

(مساله376) جائي  را  که شک  دارد از ظاهر بدن است يا از باطن آن ، شستن آن لازم نيست ، ولي احتياط در شستن است .

 

(مساله377) اگر سوراخ جاي گوشواره  و  مانند  آن بقدري گشاد باشد که داخل ‌آن ديده شود ، بايد آن را شست و اگر ديده نشود ، شستن داخل آن لازم نيست .

 

(مساله378) چيزي را که مانع رسيدن آب به بدن  است ، بايد برطرف کند و اگر پيش از آنکه يقين کند ، برطرف شده غسل نمايد ، غسل او باطل است .

 

(مساله379) اگر موقع غسل شک کند  چيزي  که  مانع  از  رسيدن آب باشد ، در بدن او هست يا نه ، چنانچه احتمال او  در  نظر مردم بجا باشد بايد وارسي کند تا مطمئن شود که مانعي نيست .

 

(مساله380) در غسل بايد  موهاي کوتاهي  را  که جزء  بدن حساب مي شود ،  بشويد  و بنابر احتياط شستن موهاي بلند هم لازم مي باشد .

 

(مساله381) تمام شرط هائي که براي صحيح بودن وضو گفته شد ، مثل پاک بودن آب و غصبي نبودن آن ، در صحيح بودن غسل هم شرط است . ولي در غسل لازم نيست  بدن را از بالا به پائين بشويد و نيز در غسل ترتيبي لازم نيست  بعد  از  شستن  هر  قسمت  فوراً قسمت ديگر را بشويد ، بلکه اگر بعد از شستن سر  و  گردن  مقداري صبر کند و بعد طرف راست را بشويد و بعد از مدتي  طرف چپ  را  بشويد  ،  اشکال  ندارد . ولي کسي که نمي تواند ازبيرون  آمدن  بول  و غائط  خودداري کند ، اگر به اندازه اي که غسل و نماز بخواند بول و غائط از او بيرون نمي آيد  .  چنانچه  وقت  تنگ باشد ، بايد هر قسمت را فورا بعد از قسمت ديگر غسل دهد و بعد از غسل هم فورا نما ز بخواند  .  و همچنين  است  حکم  زن مستحاضه که بعدا گفته مي شود .

 

(مساله382) کسي که قصد دارد پول حمامي را ندهد يا بدون اين که بداند حمامي راضي است بخواهد نسيه بگذارد ، اگر چه بعد حمامي را راضي کند ،  غسل  او  باطل است  .  ولي اگر از راضي نبودن حمامي غافل باشد و قربه الي الله غسل کند  ،  در  اين  صورت غسل او صحيح است و ضامن اجره المثل براي حمامي است .

 

(مساله383) اگر حمامي راضي باشد که پول حمام نسيه بماند ، ولي  کسي  که غسل مي کند قصدش اين باشد که طلب او را ندهد ، يا از مال حرام بدهد ،  غسل او اشکال دارد .

 

(مساله384) اگر بخواهد پول حرام يا پولي که خمس آن را نداده به حمامي بدهد ، غسل او باطل است .

 

(مساله385) اگر مخرج غائط را در آب خزينه تطهير  کند  و  پيش  از غسل شک کند که چون در خزينه تطهير کرده حمامي به غسل کردن  او  راضي  است  يا  نه  ،  غسل او باطل است ، مگر اينکه پيش از غسل حمامي را راضي کند .

 

(مساله386) اگر شک کند که غسل کرده يا نه  بايد غسل  کند  ،  ولي  اگر  بعد  از غسل شک کند ، که غسل او درست بوده يا نه ، لازم نيست دوباره غسل نمايد .

 

(مساله387) اگر در بين غسل ، حدث اصغر  از  او سر زند مثلا بول کند ، غسل باطل نمي شود ولي بعد از غسل براي نماز وضو بگيرد .

 

(مساله388) هر گاه به خيال اينکه به اندازة غسل و نماز وقت دارد براي نماز غسل کند اگر چه بعد از غسل بفهمد که به اندازة غسل وقت نداشته ، غسل او صحيح است .

 

(مساله389) کسي که جنب شده اگر شده اگر شک کند غسل کرده يا نه ، نمازهائي را که خوانده است صحيح است ، ولي براي نمازهاي بعد بايد غسل کند .

 

(مساله390) کسي که چند غسل بر او واجب است مي تواند به نيت همة  آنها  يک  غسل بجا آورد ، يا آنها را جدا جدا انجام دهد ، ولي اگر  در بين آنها غسل  جنابت باشد و به قصد آن غسل کند ، غسلهاي ديگر ساقط مي شود .

 

(مساله391) کسي که جنب است اگر بر جائي از بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد ، حرام است دست به آن نوشته بگذارد و اگر بخواهد غسل کند بايد آب را طوري به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد .

 

(مساله392) کسي که غسل  جنابت  کرده  نبايد براي نماز وضو بگيرد ، بلکه با غسلهاي ديگر واجب غير از غسل استحاضة  متوسطه  و  همچنين با غسلهاي مستحب که در ضمن مسالة 645 تا بند 9 ذکر شده است نيز مي تواند  بدون  وضو  نماز  بخواند ، اگرچه احتياط مستحب آن است که وضو هم بگيرد .