موضوع: کتب استفتائی
نيّت
(مسئله ) لازم نيست انسان، نيّت روزه را از قلب خود بگذراند يا مثلا بگويد : «فردا را روزه مى‌گيرم»؛ بلكه همين قدر كه بنا دارد براى انجام فرمان خداوند عالم، از اذان صبح تا غروب آفتاب، كارى كه روزه را باطل مى‌كند، انجام ندهد، كافى است و براى آنكه يقين كند تمام اين مدت را روزه بوده، بايد مقدارى قبل از اذان صبح و مقدارى هم بعد از غروب آفتاب، از انجام دادن كارى كه روزه را باطل مى‌كند، خوددارى نمايد. همين سنّت حسنه‌اى كه مسلمانان سحرهاى ماه رمضان، براى سحرى خوردن بيدار مى‌شوند، در نيّت كفايت مى‌كند؛ بلكه همين كه انسان در روز قبل به فكر روزه گرفتن فرداست، در نيّت كفايت مى‌كند، گرچه سحر هم بيدار نشود. خلاصه، نيّت روزه و عبادتها، مثل نيّت در همه اعمال است كه انسان انجام مى‌دهد، تنها در روزه و بقيّه عبادات انگيزه بايد خدا و اطاعت از فرمان او باشد، يعنى قربةً الى اللّه روزه بگيرد.
(مسئله ) انسان مى‌تواند در هرشب از ماه رمضان براى روزه فرداى آن نيّت كند، و بهتر است كه شب اول ماه هم نيّت روزه همه ماه را بنمايد.
(مسئله ) نيّت روزه ماه رمضان وقت معيّن ندارد و تا اذان صبح، هر وقت نيّت روزه فردا را بكند، اشكال ندارد.
(مسئله ) وقت نيّت روزه مستحبّى از اول شب است تا موقعى كه به اندازه نيّت كردن به مغرب وقت مانده باشد كه اگر تا اين وقت، كارى كه روزه را باطل مى‌كند، انجام نداده باشد و نيّت روزه مستحبّى كند، روزه او صحيح است.
(مسئله ) كسى كه پيش از اذان صبح بدون نيّت روزه خوابيده است، اگر پيش از ظهر بيدار شود و نيّت كند، روزه او صحيح است چه روزه او واجب باشد چه مستحب و اگر بعد از ظهر بيدار شود، نمى‌تواند نيّت روزه واجب نمايد.
(مسئله ) اگر بخواهد غير از روزه رمضان، روزه ديگرى بگيرد، بايد آن را معيّن نمايد. مثلا نيّت كند كه روزه قضا يا روزه نذر مى‌گيرم؛ ولى در ماه رمضان، لازم نيست نيّت كند كه روزه ماه رمضان مى‌گيرم؛ بلكه اگر نداند ماه رمضان است يا فراموش نمايد و روزه ديگرى را نيّت كند، روزه ماه رمضان حساب مى‌شود.
(مسئله ) اگر بداند ماه رمضان است و عمدآ نيّت روزه غير رمضان كند، نه روزه رمضان حساب مى‌شود و نه روزه‌اى كه قصد كرده است.
(مسئله ) اگر مثلا به نيّت روز اول ماه، روزه بگيرد، بعد بفهمد روز دوم يا سوم بوده، روزه او صحيح است.
(مسئله ) اگر پيش از اذان صبح نيّت كند و بيهوش شود و در بين روز به هوش آيد، بنا بر احتياط واجب بايد روزه آن روز را تمام نمايد و اگر تمام نكرد، قضاى آن را به جا آورد.
(مسئله ) اگر كسى پيش از اذان صبح نيّت كند و مست شود و در بين روز به هوش آيد، بنا بر احتياط واجب، بايد روزه آن روز را تمام كند و قضاى آن را هم به جاآورد.
(مسئله ) اگر پيش از اذان صبح نيّت كند و بخوابد و بعد ازمغرب بيدار شود، روزه‌اش صحيح است.
(مسئله ) اگر نداند يا فراموش كند كه ماه رمضان است و پيش ازظهر متوجه شود، چنانچه كارى كه روزه را باطل مى‌كند، انجام نداده باشد، بايد نيّت كند و روزه او صحيح است و اگر كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام داده باشد، يا بعد از ظهر متوجه شود كه ماه رمضان است، روزه او باطل است، ولى بايد تا مغرب، كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نمايد.
(مسئله ) اگر بچه پيش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، بايد روزه بگيرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نيست.
(مسئله ) كسى كه براى به جا آوردن روزه ميّتى اجير شده، اگر روزه مستحبّى بگيرد، اشكال ندارد؛ ولى كسى كه روزه قضا يا روزه واجب ديگرى دارد، نمى‌تواند روزه مستحبّى بگيرد و چنانچه فراموش كند و روزه مستحب بگيرد، در صورتى كه پيش از ظهر يادش بيايد، روزه مستحبّى او به هم مى‌خورد و مى‌تواند نيّت خود را به روزه واجب برگرداند، و اگر بعد از ظهر متوجه شود، روزه او باطل است و اگر بعد از مغرب يادش بيايد، روزه‌اش صحيح است.
(مسئله ) اگر غير از روزه ماه رمضان، روزه معيّن ديگرى بر انسان واجب باشد، مثلا نذر كرده باشد كه روز معيّنى را روزه بگيرد، چنانچه عمدآ تا اذان صبح نيّت نكند، روزه‌اش باطل است؛ و اگر نداند كه روزه آن روز بر او واجب است يا فراموش كند و پيش از ظهر يادش بيايد، چنانچه كارى كه روزه را باطل مى‌كند، انجام نداده باشد و نيّت كند، روزه او صحيح است، وگرنه باطل است.
(مسئله ) اگر براى روزه واجب غير معيّنى، مثل روزه كفّاره، عمدآ تا نزديك ظهر نيّت نكند، اشكال ندارد، بلكه اگر پيش از نيّت تصميم داشته باشد كه روزه نگيرد، يا ترديد داشته باشد كه بگيرد يا نه، چنانچه كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام نداده باشد و پيش از ظهر نيّت كند، روزه او صحيح است.
(مسئله ) اگر در ماه رمضان، پيش از ظهر، كافر، مسلمان شود و از اذان صبح تا آن وقت كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام نداده باشد، نمى‌تواند روزه بگيرد و قضا هم ندارد.
(مسئله ) اگر بيمار پيش از ظهر در ماه رمضان بهبود يابد و از اذان صبح تاآن وقت، كارى كه روزه را باطل مى‌كند، انجام نداده باشد، بايد نيّت روزه كند و آن روزرا روزه بگيرد، و چنانچه بعد از ظهر بهبود يابد، روزه آن روز بر او واجب نيست.
(مسئله ) روزى را كه انسان شك دارد آخر ماه شعبان است يا اول ماه رمضان، واجب نيست روزه بگيرد و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمى‌تواند نيّت روزه رمضان كند، ولى اگر نيّت روزه قضا و مانند آن بنمايد، چنانچه بعد معلوم شود كه در رمضان بوده، از رمضان حساب مى‌شود.
(مسئله ) اگر روزى را كه شك دارد آخر شعبان است يا اول رمضان، به نيّت روزه قضا يا روزه مستحبّى و مانند آن روزه بگيرد و در بين روز بفهمد كه ماه رمضان است، بايد نيّت روزه رمضان كند.
(مسئله ) اگر در روزه واجب معيّنى، مثل روزه رمضان از نيّت روزه گرفتن برگردد، روزه‌اش باطل است، ولى چنانچه نيّت كند كه چيزى را كه روزه را باطل مى‌كند به جا آورد، درصورتى كه آن را انجام ندهد روزه‌اش باطل نمى‌شود.
(مسئله ) در روزه مستحب و روزه واجبى كه وقت آن معيّن نيست، مثل روزه كفّاره، اگر از نيّت خود برگردد يا قصد كند كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد، چنانچه به جا نياورد و پيش از ظهر در روزه واجب و قبل از غروب در روزه مستحب دوباره نيّت روزه كند، روزه او صحيح است
