موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی
فصل ششم:
بيتوته در منى
بيتوته به معناى شب را سپرى كردن است. مقصود از بيتوته در منى آن است كه حاجى شبهاى يازدهم و دوازدهم ذىحجّه در منى بماند.
مسأله 947) بيتوته در منى از واجبات حجّ است و وقت آن از غروب آفتاب تا نيمه شب يا از نيمه شب تا طلوع فجر است.
مسأله 948) بنابر احتياط، اگر بخواهد از غروب آفتاب تا نيمه شب در منى بماند، بايد نيمه شب را از غروب شرعى تا طلوع آفتاب و اگر بخواهد از نيمه شب تا طلوع فجر در منى بماند، بايد نيمه شب را از هنگام غروب آفتاب تا طلوع فجر حساب كند.
مسأله 949) كسى كه نيمه اوّل شب را در منى سپرى كرده، پس از آن مىتواند از منى بيرون برود، ولى احتياط مستحبّ آن است كه پيش از طلوع صبح وارد مكّه نشود.
مسأله 950) ماندن در منى عبادت است و بايد علاوه بر نيّت، ب
(316)
قصد خالص و براى اطاعت خداوند متعال انجام گيرد.
مسأله 951) چند طايفهاند كه بايد علاوه بر شبهاى يازدهم و دوازدهم، شب سيزدهم را نيز در منى بمانند:
1 ـ كسى كه در حال احرام، خواه احرام عمره يا احرام حجّ، شكار كرده باشد و احتياط واجب آن است كه اگر شكار را گرفته ولى آن را نكشته باشد نيز شب سيزدهم را در منى بماند، ولى اگر ديگر محرّمات مربوط به صيد مانند: خوردن گوشت صيد و نشان دادن شكار به شكارچى را مرتكب شود، سپرى كردن شب سيزدهم در منى واجب نيست.
2 ـ اگر كسى در حال احرام عمره يا احرام حجّ آميزش جنسى نمايد، خواه از جلو يا از پشت و خواه با همسر خود يا با بيگانه، بنابر احتياط واجب بايد شب سيزدهم را در منى بماند، ولى اگر كارهاى ديگر غير از آميزش مانند بوسيدن و لمس كردن را انجام دهد، ماندن در منى در شب سيزدهم لازم نيست.
3 ـ كسى كه روز دوازدهم از منى بيرون نرود و غروب شب سيزدهم در منى باشد.
مسأله 952) اگر حاجى پيش از غروب آفتاب روز دوازدهم از منى بيرون برود و پس از غروب به منى بازگردد، واجب نيست شب سيزدهم را در منى سپرى كند و سنگ زدن به جمرات در روز
بيتوته در منى (317)
سيزدهم هم بر او واجب نمىشود.
مسأله 953) بر چند گروه واجب نيست شبهاى يازدهم، دوازدهم و سيزدهم در منى بمانند:
اوّل: بيماران و پرستاران آنها و كليه كسانى كه به علّت عذرى كه دارند ماندن در منى برايشان مشقّت دارد.
دوّم: كسانى كه مىترسند اگر شب را در منى بمانند، مالشان در مكّه از بين برود، البته مشروط به اين كه مالى كه بيم تلف آن مىرود، قابل توجّه باشد.
سوّم: چوپانهايى كه حيوانات آنها نياز به چَرا در شب داشته باشند.
چهارم: كسانى كه در مكّه مسئول آبرسانى به حاجيان هستند.
پنجم: كسانى كه بتوانند به جاى ماندن يك نيمه شب در منى، تمام شب را تا صبح در مكّه بيدار باشند و بجز كارهاى ضرورى مانند خوردن و آشاميدن و تجديد وضو، بقيّه وقت را صرف عبادت كنند.
مسأله 954) از اين پنج گروه، چهار گروه اوّل هرگاه شب را در منى نماندند، بنابر احتياط واجب بايد به جاى آن يك گوسفند قربانى كنند، ولى دسته پنجم لازم نيست قربانى كنند. .
مسأله 955) كسى كه مىخواهد به جاى ماندن در منى شب را در مكّه به عبادت سپرى كند، بايد به گونهاى عمل كند كه عرفا گفته شود تمام شب را مشغول به عبادت بوده است. بنابر اين انجام
(318) مناسك حج و عمره
كارهاى ديگر جز عبادت هرگاه به اندازهاى كم باشد كه گفته شود تمام شب را به عبادت گذرانده است، مانعى ندارد ولى اگر عرفا صدق نكند كه تمام شب را مشغول به عبادت بودهاند، بايد يك گوسفند كفاره بدهند.
مسأله 956) مقدار شب براى كسى كه مىخواهد شب را در مكّه به عبادت سپرى كند، از غروب شرعى تا طلوع فجر است.
مسأله 957) كسانى كه بخشى از نيمه اول شب را در منى بيتوته كردهاند، مىتوانند قبل از نيمه شب به مكه بيايند و تا طلوع فجر در مكه به عبادت مشغول باشند.
مسأله 958) كسى كه مىخواهد به جاى ماندن در منى شب را در مكّه به عبادت سپرى كند، نمىتواند در جايى جز مكّه بماند و بنابر احتياط واجب حتّى ماندن در ميان راه منى و مكّه نيز كافى نيست.
مسأله 959) مقصود از مكّه هر جايى است كه عرفا شهر مكّه محسوب شود و لازم نيست عبادتها را در مسجدالحرام انجام دهد.
مسأله 960) كسى كه عمدا ماندن در منى را ترك كند، بايد براى هر شب يك گوسفند قربانى كند و اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسأله، ماندن را ترك كرده باشد نيز بنابر احتياط واجب بايد براى هر شب يك گوسفند قربانى كند.
مسأله 961) بيتوته بايد در سرزمين «منى» باشد، بنابر اين اگر
بيتوته در منى (319)
كسى از روى علم و عمد شبهاى يازدهم و دوازدهم را در زمينهاى متّصل به منى كه جزء منى نيست سپرى كند، بايد براى هر شب يك گوسفند قربانى كند، بلكه بنابر احتياط واجب اگر اعتقاد پيدا كرده باشد كه جاى بيتوته جزء منى است يا به گفته اشخاص محلّى اطمينان پيدا كند و سپس معلوم شود كه محلّ بيتوته جزء منى نبوده يا از روى فراموشى در جايى غير از منى بيتوته كند نيز بنابر احتياط واجب بايد يك گوسفند قربانى كند.
مسأله 962) اگر حاجى بدون اين كه عذرى داشته باشد يا به علّت عذر، بخشى از نيمه اوّل يا نيمه دوّم شب را درك نكند يا زودتر از منى بيرون برود، بنابر احتياط واجب بايد يك گوسفند قربانى كند.
مسأله 963) گوسفندى كه به جاى هر شب ماندن در منى قربانى مىشود، لازم نيست هيچ يك از شرايط قربانى حجّ تمتّع را دارا باشد.
مسأله 964) گوسفندى كه به جاى ماندن در منى قربانى مىشود را مىتوان در هر جا ذبح نمود. حتّى مىتوان آن را پس از بازگشت به وطن ذبح نمود ولى احتياط آن است كه در منى قربانى شود.
مسأله 965) كسانى كه مىتوانند روز دوازدهم از منى بيرون بروند، بايد بعد از ظهر از منى بيرون بروند و خارج شدن از منى پيش از ظهر جايز نيست، ولى كسانى كه در روز سيزدهم از منى بيرون مىروند،
(320) مناسك حج و عمره
مىتوانند در هر وقت از روز كه بخواهند از منى بيرون بروند.
مسأله 966) اگر چه جايز نيست حاجى در روز دوازدهم قبل از ظهر به مكّه بيايد، ولى اگر كسى اين كار را انجام دهد واجب نيست به منى بازگردد تا بعد از ظهر مجدّدا به مكّه بيايد، ولى اگر پيش از ظهر به منى بازگشت نمىتواند برگردد و بايد تا بعد از ظهر صبر كند.
مسأله 967) در اين كه حركت از منى به مكّه بايد بعد از ظهر روز دوازدهم باشد، تفاوتى ميان زن و مرد نيست، بنابر اين زنانى كه از سنگ زدن به جمرات در روز معذورند و اين كار را در شب دوازدهم انجام دادهاند، نمىتوانند پيش از ظهر از منى به مكّه بروند، مگر اين كه به علّت عذر نتوانند تا بعد از ظهر صبر كنند و همچنين است حكم ديگر معذورانى كه رمى را در شب انجام مىدهند.
مسأله 968) افرادى كه از رمى در روز دوازدهم معذورند و در شب پيش از آن رمى مىكنند، چنانچه پس از رمى، نيمه اول شب را در منى بيتوته كنند و پيش از طلوع آفتاب از منى خارج شوند، مانعى ندارد و لازم نيست براى كوچ بعد از ظهر به منى بازگردند. همچنين كسانى كه نيمه اول را در شب دوازدهم در منى بيتوته كردهاند، مىتوانند پس از نيمه شب به مكه آمده و بعد از ظهر روز دوازدهم براى سنگ زدن به جمرات به منى برگردند.
بيتوته در منى (321)
مستحبّات منى
مسأله 969) برخى از مستحبّات منى به شرح زير است:
1 ـ مستحبّ است حاجى روزهاى يازدهم، دوازدهم و سيزدهم را در منى بماند و حتىّ براى طواف مستحبّى هم از منى به مكّه نرود.
2 ـ مستحبّ است حاجى در منى پس از نماز ظهر روز عيد و چهارده نماز پس از آن تكبير بگويد و بعضى تكبير گفتن را واجب دانستهاند و بهتر است اين تكبيرها را بگويد:
«اللّهُ أَكْبَرُ، اللّهُ أَكْبَرُ، لا إلهَ إِلاَّ اللّهُ وَاللّهُ أَكْبَرُ، اللّهُ أَكْبْرُ وَللّهِ الْحَمْدُ، اللّهُ أَكْبَرُ عَلى ما هَدانا، اللّهُ أَكْبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِنْ بَهيمَةِ الاْءَنْعامِ، وَالْحَمْدُ للّهِ عَلى ما أَبْلانا.»
وبراى كسانى كه در منى نيستند گفتن اين تكبيرها پس از نماز ظهر روز عيد و نُه نماز بعد از آن مستحبّ است.
3 ـ مستحبّ است حاجى هنگام اقامت در منى نمازهاى واجب و مستحبّ خود را در مسجد «خيف» بجا آورد. درباره فضيلت اين مسجد روايات زيادى وارد شده، در حديثى آمده است كه: «صد ركعت نماز در مسجد خيف با عبادت هفتاد سال برابر است، صد بار «سُبْحانَ اللّهِ» گفتن در اين مسجد ثواب بنده آزاد كردن در راه خدا را
(322) مناسك حج و عمره
دارد، پاداش صد بار «لا إِلهَ إِلاَّ اللّهُ» گفتن برابر با پاداش كسى است كه جانى را زنده كرده باشد و هر كس در اين مسجد صد بار «اَلْحَمْدُ للّهِ» بگويد پاداشش برابر با ثواب كسى است كه مالى به اندازه ماليات عراقين (يعنى كوفه و بصره) در راه خدا صدقه داده باشد.»(1)
--------------------------------------------------------------------------------
1 ـ وسائلالشيعه، باب 51 از ابواب احكام المساجد، روايت1.
مستحبّات منى (323)