موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی سیستانی

 

براى كشتن و شكار هر يك از حيوانات صحرايى در شريعت مطهره كفاره اى معين شده است كه در مسائل ذيل بيان خواهد شد . 

مسأله 207 : در كشتن شتر مرغ ، يك شتر ، و در كشتن گاو وحشى ، يك گاو ، و همچنين در كشتن خر وحشى بنابر احوط ، و در كشتن آهو و خرگوش ، يك گوسفند ، و همچنين در كشتن روباه بنابر احتياط يك گوسفند كفاره هست . 

مسأله 208 : كسى كه شكارى كرد چنانچه كفاره آن شتر باشد و قيمت آن را نداشته باشد بايد شصت مسكين را اطعام نمايد ، براى هر مسكين يك مد ، كه گفته مى شود : تقريباً سه ربع كيلو است ( 750 گرم ) ، و اگر اين را هم نتواند بايد هيجده روز روزه بگيرد ، و اگر كفاره گاو باشد و قيمت آن را هم نتواند نه روز روزه بگيرد ، و اگر كفاره گوشند باشد و قيمت آن را نداشته باشد بايد ده مسكين را اطعام نمايد ، و اگر متمكن نباشد بايد سه روز روزه بگيرد . 

مسأله 209 : كفاره كشتن قطاة ( يعنى سنگخوار ) و كبك و دراج و مانند آن ، يك بره است كه از شير گرفته شده و علفخوار باشد ، و كفاره بره است كه از شير گرفته شده و علفخوار باشد ، و كفاره شكار گنجشك و قبره ( يعنى چكاوك ) وصعوه ( يعنى سنگانه ) بنابر اظهر يك مد از طعام است ، يعنى گندم يا جو يا نان و مانند اينها ، و مقدار مد در مسأله قبل بيان شد ، و كفاره كشتن غير آنچه كه ذكر شد از پرندگان ، مثل كبوتر و مانند آن يك گوسفند است ، و كفاره كشتن جوجه آن يك بره يا بزغاله است ، و حكم تخم آن در صورتى كه در آن جوجه اى كه حركت كند باشد حكم جوجه آن است ، و در صورتى كه حركت نكند يك درهم بايد كفاره بدهد ، و همچنين بنابر احوط اگر جوجه اى در آن نباشد ، و كفاره كشتن يك ملخ يك دانه خرما يا يك مشت دست از طعام است ، و دوّمى افضل است ، و در صورتى كه بيش از يك ملخ بكشد به تعدادى كه كشته بايد كفاره را تكرار كند ، مگر اينكه مقدارى كه كشته از نظر عرف زياد باشد كه در اين صورت بايد يك گوسفند كفاره بدهد . 

مسأله 210 : كشتن موش صحرايى و خار پشت و سوسمار ، يك بزغاله كفاره دارد ، و كشتن عظايه ( يعنى مارمولك ) يك مشت از طعام كفاره دارد . 

مسأله 211 : كفاره كشتن عمدى زنبور دادن مقدارى طعام است ، و در صورتى كه كشتن بجهت دفع اذيت باشد كفاره ندارد . 

مسأله 212 : اگر محرم در بيرون حرم شكار كند ، كفاره هر حيوانى را بر حسب مورد و بر طبق آنچه كه بيان كرديم بايد بدهد ، و اگر كفاره اى براى آن بيان نشده است ، بايد معادل قيمت فعلى آن در بازار را بدهد ، و اگر غير محرم در حرم شكار كند ، بايد قيمت را بدهد ، مگر در شير كه بنابر اظهر كفاره آن يك قوچ است ، و اگر محرم در حرم شكار كند ، پس بايد هم كفاره محرم در خارج حرم و هم كفاره غير محرم در حرم را بدهد . 

مسأله 213 : در راهى كه ملخ زياد است ، بايستى محرم را خود را كج كند كه آن را نكشد ، و اگر نتواند اين كار را بكند ، در اين صورت كشتن آن اشكالى ندارد . 

مسأله 214 : اگر عده اى كه محرمند در كشتن شكارى شركت كردند ، بر هر يك كفاره مستقلى واجب است . 

مسأله 215 : كفاره خوردن شكار مانند كفاره خود شكار است ، پس اگر محرم شكارى كرد و آنرا خورد ، دو كفاره بايد بدهد ، يكى براى شكار و ديگرى براى خوردن آن . 

مسأله 216 : اگر كسى كه محرم نيست شكار همراه داشته باشد و داخل حرم شود ، بايد او را رها كند ، و چنانچه رهايش نكرد تا مرد بايد كفاره بدهد ، و اگر كسى احرام ببندد در حالى كه شكار همراه داشته باشد ، حرام است آن را نگهدارد ، در تمام صورتهاى مسأله كه بيان آنها در مسأله ( 201 ) گذشت ، و چنانچه رهايش نكرد تا مرد بايد كفاره بدهد ، و بنابر احتياط اگرچه مردنش قبل از ورودش به حرم باشد بايد كفاره بدهد . 

مسأله 217 : وجوب كفاره در كشتن شكار و خوردنش فرقى ندارد بين اينكه از روى عمد يا سهو يا ندانستن باشد . 

مسأله 218 : در شكار مكرر كفاره نيز مكرر مى شود ، و خواه شكار از روى خطا و اشتباه يا فراموشى يا اظطرار و ناچارى باشد ، و يا جهل ندانستنى كه صاحب آن معذور باشد ، و همچنين است در صورت عمد اگر شكار در حرم و شكار كننده غير محرم باشد ، يا شكار كننده محرم به احرامهاى متعدد باشد ، مانند اينكه يك شكار در احرام عمره تمتع و شكار ديگرى در احرام حج و شكار سوّمى در احرام عمره مفرده نموده باشد ، و اما اگر شكار عمداًَ از محرم به يك احرام مكرر شد ، پس از بار اول ديگر كفاره واجب نخواهد شد ، بلكه از كسانى است كه خداوند متعال در باره آنها فرموده است : ( و من عاد فينتقم الله منه ) . يعنى : و آنكه بازگشت كرد خداوند از او انتقام خواهد گرفت .