موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

غسلهاى مستحب‌

مسأله 651- در شرع مقدس اسلام غسلهايى مستحب است و از آن جمله است:

 

1- غسل جمعه؛ و اول وقت آن بعد از طلوع فجر روز جمعه است و بهتر آن است كه نزديك ظهر بجا آورده شود، و اگر تا ظهر انجام ندهد مستحب است پس از ظهر تا غروب بجا آورد و بنابر احتياط در آن نيت ادا و قضا نكند، و اگر در روز جمعه غسل نكند، مستحب است از صبح شنبه تا غروب قضاى آن را بجا آورد، و كسى كه مى‌داند در روز جمعه آب پيدا نخواهد كرد، مى‌تواند روز پنجشنبه غسل را رجاءً انجام دهد، و مستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگويد: «أَشْهَدُ أَنْ لا إلٰهَ إلّااللّٰهُ وَحْدَهُ لا شَريِكَ لَهُ، وأَنَّ مُحَّمداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، اللّهُمَّ صَلِّ على مُحمّدٍ وآلِ مُحمّدٍ، واجْعَلني مِنَ التَّوابينَ، واجْعَلْني من المُتطَهّرِينَ».

 

2- غسل شب اول و هفدهم و نوزدهم و بيست و يكم و بيست و سوم و بيست و چهارم ماه رمضان و در شب بيست و سوم غسل ديگرى هم در آخر شب مستحب است.

 

3- غسل روز عيد فطر و عيد قربان؛ و وقت آن پس از اذان صبح است و اگر بخواهند بعد از ظهر تا غروب غسل كنند بهتر آن است كه به قصد رجاء انجام دهند، و مستحب است آن را پيش از نماز عيد به جا آورند.

 

4- غسل شب عيد فطر؛ و وقت آن از اول مغرب است تا اذان صبح و بهتر آن است كه در اول شب بجا آورده شود.

 

5- غسل روز هشتم و نهم ذى حجه و در روز نهم بهتر آن است كه آن را در هنگام زوال آفتاب بجا آورد.

 

6- غسل كسى كه جايى از بدنش را به بدن ميتى كه غسل داده‌اند رسانده باشد.

 

7- غسل براى نماز حاجت.

 

8- غسل احرام؛ احتياط استحبابى مؤكّد در انجام غسل احرام است (تفصيل احكام آن در مناسك حج آمده است).

 

9- غسل ورود حرم مكه مكرّمه؛ چه قبل از ورود حرم انجام دهد، چه بعد از ورود حرم، يا در مكه، يا در منزل خود در مكه.

 

10- غسل ورود شهر مكه مكرّمه.

 

11- غسل زيارت خانۀ كعبه.

 

12- غسل طواف خانۀ خدا.

 

13- غسل دخول كعبه.

 

14- غسل براى نحر و ذبح و حلق.

 

15- غسل ورود حرم مدينه منوره.

 

16- غسل ورود شهر مدينه منوره.

 

17- غسل وارد شدن مسجد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله.

 

18- غسل وداع قبر مطهر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله.

 

19- غسل براى مباهله با خصم.

 

20- غسل دادن بچه‌اى كه تازه به دنيا آمده.

 

21- غسل براى استخاره.

 

22- غسل براى استسقاء.

 

23- غسل توبه.

 

24- غسل زيارت حضرت سيد الشهداء عليه السلام هر چند از دور باشد.

 

25- غسل وداع زيارت حضرت سيد الشهداء عليه السلام.

 

مسأله 652- فقها در بيان غسل‌هاى مستحب، غسل‌هاى زيادى نقل فرموده‌اند كه از جمله آنها اين چند غسل است:

 

1- غسل تمام شبهاى فرد ماه رمضان و غسل تمام شبهاى دهه آخر آن و غسل‌ شبهاى پانزدهم و بيست و پنجم و بيست و هفتم و بيست و نهم آن.

 

2- غسل روز بيست و چهارم ذى الحجه.

 

3- غسل روز عيد نوروز، و پانزدهم شعبان، و نهم و هفدهم ربيع الاول، و اول و وسط و آخر رجب، و روز بيست و پنجم ذى قعده، و عيد پربركت غدير.

 

4- غسل زنى كه براى غير شوهرش بوى خوش استعمال كرده است.

 

5- غسل كسى كه در حال مستى خوابيده.

 

6- غسل كسى كه براى تماشاى دار آويخته رفته و آن را ديده باشد؛ ولى اگر اتّفاقاً يا از روى ناچارى نگاهش بيفتد يا مثلًا براى شهادت دادن رفته باشد، غسل مستحب نيست.

 

7- غسل كسى كه وزغى كشته است.

 

8- غسل به جهت نماز براى رفع اندوه.

 

9- غسل براى زيارت حضرات معصومين عليهم السلام از دور يا نزديك.

 

استحباب اين غسلها ثابت نيست و آنها را به قصد رجاء مى‌توان انجام داد.

 

مسأله 653- انسان با غسلهايى كه مشروعيت آنها با دليل معتبر ثابت شده همچون غسلهاى واجب و غسلهايى كه در مسألۀ 651 گفته شد مى‌تواند كارى مانند نماز را كه وضو لازم دارد انجام دهد، و اما غسلهايى كه استحباب آنها ثابت نيست و رجاءً بجا آورده مى‌شود، و نيز غسل دادن ديگرى همچون غسل دادن ميت كفايت از وضو نمى‌كند.

 

مسأله 654- اگر چند غسل بر كسى مستحب باشد و به نيت همه، يك غسل بجا آورد، كافى است.