موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
احكام غسل كردن
مسأله 378- در غسل ارتماسى يا ترتيبى پاك بودن تمام بدن پيش از غسل لازم نيست، بلكه اگر به فرو رفتن در آب يا ريختن آب به قصد غسل، بدن پاك شود غسل انجام شده است.
مسأله 379- كسى كه از حرام جنب شده چنانچه با آب گرم غسل كند، غسل او صحيح است؛ اگر چه عرق كند و احتياط مستحب آن است كه با آب سرد غسل كند.
مسأله 380- در غسل بايد تمام بدن شسته شود، حتى نبايد سر مويى از بدن نشسته بماند. (البته نبايد به وسوسه‌هاى شيطانى اعتنا كرد)؛ ولى شستن هر چه از باطن شمرده مى‌شود مثل داخل بينى واجب نيست.
مسأله 381- جايى را كه شك دارد از ظاهر بدن است يا از باطن آن، چنانچه قبلًا از ظاهر بوده بايد بشويد و در غير اين صورت واجب نيست.
مسأله 382- اگر سوراخ جاى گوشواره و مانند آن به قدرى گشاد باشد كه داخل آن از ظاهر شمرده شود، بايد آن را شست و در غير اين صورت، شستن آن لازم نيست.
مسأله 383- چيزى را كه مانع از رسيدن آب به بدن است، بايد برطرف كند و اگر پيش از آن كه يقين كند برطرف شده غسل نمايد، نمى‌تواند به آن غسل اكتفا كند؛ ولى چنانچه غسل را رجاءً انجام داده باشد و پس از غسل مطمئن شود كه مانع برطرف شده بوده، غسل او صحيح است.
مسأله 384- اگر هنگام غسل شك كند چيزى كه مانع از رسيدن آب باشد در بدن او هست يا نه، بايد وارسى كند تا مطمئن شود كه مانعى نيست، مگر شك وى در نظر مردم بجا نباشد كه در اين صورت وارسى لازم نيست.
مسأله 385- در غسل شستن موهاى بلند لازم نيست بلكه اگر آب را طورى به پوست برساند كه موها تر نشود، غسل صحيح است؛ ولى اگر رساندن آب به پوست بدون شستن آنها ممكن نباشد، بايد آنها را بشويد تا آب به بدن برسد.
مسأله 386- تمام شرطهايى كه براى صحيح بودن وضو به صورت فتوا يا احتياط (از هر قسم) گفته شد، در صحيح بودن غسل هم به همان صورت شرط است. ولى در غسل لازم نيست بدن را از بالا به پايين بشويد، و نيز در غسل ترتيبى لازم نيست بعد از شستن سر و گردن فوراً بدن را بشويد، پس اگر بعد از شستن سر و گردن صبر كند، و بعد از مدت زيادى بدن را بشويد اشكال ندارد، بلكه لازم نيست تمام سر و گردن يا بدن را يك مرتبه بشويد؛ پس جايز است كه مثلًا سر را شسته و بعد از مدت زيادى گردن را بشويد، ولى كسى كه نمى‌تواند از بيرون آمدن بول يا غائط خوددارى كند، چنانچه به اندازه‌اى كه غسل كند و نماز بخواند بول و غائط از او بيرون نمى‌آيد، در صورتى كه وقت تنگ باشد و نتواند پس از غسل وضو بگيرد، لازم است فوراً بدون فاصله غسل كند و بعد از غسل هم فوراً نماز بخواند و در غير اين صورت لازم نيست فوراً غسل كند.
مسأله 387- كسى كه پول حمامى را بدون اين كه بداند حمامى راضى است بخواهد نسيه بگذارد اگر چه بعد حمامى را راضى كند، غسل او بنابر احتياط مستحب باطل است.
مسأله 388- اگر حمامى راضى باشد كه پول حمام نسيه بماند، ولى كسى كه غسل مى‌كند قصدش اين باشد كه طلب او را ندهد، بنابر احتياط مستحب غسل او باطل است، ولى اگر بخواهد طلب او را از مال حرام بدهد در بسيارى از موارد كه حمامى حرام بودن مال را نمى‌داند، چون حمامى راضى است پولى به دست او برسد كه به حسب ظاهر حكم شرع براى او حلال بوده، غسل او صحيح است، ولى اگر به اين صورت هم راضى نباشد بنابر احتياط مستحب غسل او باطل است.
مسأله 389- اگر در حمام غسل كند و سپس پولى را كه خمس آن را نداده به حمامى بدهد، اگر چه مرتكب حرام شده، ولى ظاهر اين است كه غسل او صحيح است.
مسأله 390- اگر شخصى در هنگام شستشو بيش از حد متعارف آب مصرف كند و پيش از غسل شك كند كه چون آب زياد مصرف كرده حمامى به غسل كردن او راضى است يا نه، غسل او بنابر احتياط مستحب باطل است.
مسأله 391- اگر شك كند كه غسل كرده يا نه، بايد غسل كند. ولى اگر بعد از غسل شك كند كه غسل او درست بوده يا نه، در صورتى كه احتمال بدهد كه وقت غسل ملتفت به شرايط صحّت غسل بوده، لازم نيست دوباره غسل نمايد.
مسأله 392- اگر در بين غسل حدث اصغر از او سر زند؛ مثلًا بول كند، غسل او صحيح است، ولى بايد پس از غسل وضو هم بگيرد و احتياط مستحب آن است كه غسل را نيز دوباره بجا آورد.
مسأله 393- اگر از جهت ضيق وقت وظيفه مكلف تيمم بوده، ولى به خيال آن كه به اندازه غسل و نماز وقت دارد غسل كند، غسل او صحيح است؛ چه با خود غسل قصد قربت كرده باشد يا به قصد طهارت يا براى نماز غسل نموده باشد.
مسأله 394- كسى كه جنب شده اگر بعد از خواندن نماز شك كند كه غسل كرده يا نه، نمازهايى را كه خوانده صحيح است و بنابر احتياط براى نمازهاى بعد بايد غسل كند و اگر پس از نماز حدث اصغر از او سر زده باشد، لازم است براى نمازهاى بعد وضو هم بگيرد.
مسأله 395- كسى كه چند غسل بر او واجب است مى‌تواند به نيت همۀ آنها يك غسل بجا آورد، بلكه اگر يكى معيّن را نيت كند ظاهراً از ديگر غسلها كفايت مى‌كند، پس اگر بخواهد غسلها را جدا جدا انجام دهد، غير از غسل اول، بقيه غسلها را به نيت رجاءً انجام دهد.
مسأله 396- اگر بر جايى از بدن آيه قرآن نوشته شده باشد، چنانچه بخواهد وضو يا غسل را ترتيبى بجا آورد بايد آب را طورى به بدن برساند كه دست او به نوشته نرسد. همچنين است بنابر احتياط اگر بر جايى از بدن اسم خداوند متعال يا صفات خاصه او نوشته شده باشد، و در هر صورت احتياط مستحب آن است كه در صورت امكان آن را از بين ببرد.
مسأله 397- كسى كه غسل جنابت كرده نبايد براى نماز وضو بگيرد، البته در صورتى كه احتمال عدم صحت غسل انجام شده را بدهد مى‌تواند رجاءً وضو بگيرد. با غسلهاى واجب ديگر- غير از غسل استحاضه- يا غسلهاى مستحب كه استحباب آن ثابت است و تفصيل آن در مسأله 651 مى‌آيد، نيز مى‌تواند بدون وضو نماز بخواند، اگر چه احتياط مستحب آن است كه وضو هم بگيرد. و براى نماز به غسلهايى كه بايد رجاءً انجام داد نمى‌توان اكتفا كرد بلكه بايد وضو نيز گرفت.
