به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

یادگار امام خودباوری، مردم باوری و خداباوری را سه عامل پیدایش امید در حرکت‌های اجتماعی دانست و تأکید کرد: امید باعث می‌شود تا تدبیری که پشت سر داشتیم ما را به حرکت وا دارد؛ در حالی که اگر تدبیر نباشد، امید صرفا یک توهم است که ما نمونه‌های فراوان آن را دیده‌ایم که توهم چه بلایی بر سر افراد میآورد.

حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در دیدار با اعضای انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران و ادوار این انجمن در حسینیه جماران، با اشاره به موضوع «امید» در جامعه اظهار داشت: شاید از حدود یکسال قبل که مبحث امید به طور جدی در جامعه مطرح شد، چشم‌اندازی برای امید وجود نداشت؛ اما امید یکی از نیروهای بشدت مضاعف در وجود آدمی است که در کنار صفاتی چون ناطق بودن، اراده‌مندی و... یکی از وجوه ممیزه انسان و عرض خاصی است که صرفا متعلق به این «نوع» از انواع متکثر جهان است.
 وی سپس به طرح سوالاتی در خصوص موضوع امید پرداخت و افزود: باید ببینیم که امید چیست؟ چه تغییراتی در انسان ایجاد می‌کند؟ و تفاوت آن با خیال‌پردازی در کجاست؟ چرا که اگر با خصوصیات امید آشنا نباشیم، ممکن است به جای امیدوار بودن، متوهم و خیال‌باف باشیم.
 سید حسن خمینی با بیان اینکه انسان برای هر فعل ارادی خود مقدمات ارادی را طی می‌کند، یادآور شد: در هر کاری ابتدا باید موضوع را تصور کرد که در غیر این صورت حرکتی به وجود نخواهد آمد. در مرحله دوم انسان باید فایده‌مندی آن کار را تصدیق کند، زیرا تنها فایده عقلایی است که در انسان ایجاد انگیزه می‌کند؛ در این مرحله باید شروط شیء، موانع و مقتضی را در نظر گرفت. وقتی این شرایط در نظر گرفته شد، شوق انجام کار در انسان ایجاد می‌شود که به تعبیر فلاسفه با منتهی شدن آن به «شوق مؤکد»، حرکت در انسان پدید می‌آید.
 وی گفت: امید در لحظه‌ای پیدا می‌شود که انسان می‌خواهد از تصدیق فایده به شوق برسد و یا از شوق به شوق مؤکد ارتقاء یاید؛ در فاصله این دو مقطع است که امید به مثابه یک عامل بیرونی وارد می‌شود و در حرکت انسان تأثیر می‌گذارد. چرا که در تاریخ وقایع زیادی را شاهد بوده‌ایم که یک‌باره با ورود عامل بیرونی، سرنوشت آن تغییر یافته است.
 یادگار امام با اشاره به اینکه امید در امور قطعی الحصول یا محال، راهی ندارد، افزود: امید در امور عقلایی-اموری که عقلا آن را ممکن بدانند- به عرصه وارد می‌شود؛ در حالی که اگر ما به امور ممتنع الحصول و غیرعقلایی امید ببنیدیم، دچار خیال شده‌ایم.
 سید حسن خمینی با اشاره مجدد به مراحل تصور، تصدیق، شوق و اراده گفت: اگر بخواهیم از تصدیق به شوق وارد شویم لازمه آن امید است؛ در حالی که اگر بخواهیم به نقاط ضعف توجه کنیم حرکتی هم رخ نمی‌دهد. همچنین وقتی که در اثر حرکت، شوق ایجاد شد، باز هم به امید نیاز داریم تا به مقصد برسیم. لذا مکانیزم تأثیر امید در مراحل دوم و سوم کار است. بنابراین تدبیر، مقدمه امید است و بعد از تحقق پذیر بودن یک امر به امید خواهیم رسید.

یادگار امام در ادامه سخنان خود به عوامل پیدایش امید در حرکت‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: اولین عامل در این راه «خودباوری» است؛ کسی که دارای این روحیه است توانمندی‌های خود را باور می‌کند؛ البته این ویژگی تا حدی مطلوب است که به خودشیفتگی نرسد. ما در همین دوره کوچک عمر خود جمع‌های بسیار محدودی را دیدیم که کارهای بزرگی کردند و می‌توان از آن کارها این‌گونه نتیجه گرفت که اگر فکر و برنامه‌ریزی درستی در کار باشد، می‌توان با 20 نفر هم دنیا را تکان داد؛ اگر کسی سوال جامعه خود را به درستی دریابد، درد را دقیقا بشناسد و نسخه درستی بنویسد؛ جامعه خودش حرکت می‌کند.

وی با اشاره به روحیه پرنشاط دانشجویان حاضر در جلسه و مقایسه آن با روحیه آن‌ها در دیدار سال گذشته تصریح کرد: سال گذشته چه کسی فکر می‌کرد این تحول رخ می‌دهد؟ در آن زمان کسی به انرژی نهفته در جامعه توجه نداشت و به همین دلیل چشم‌انداز امیدبخشی دیده نمی‌شد.
 سید حسن خمینی «مردم باوری» را دومین عامل پیدایش امید در جامعه دانست و افزود: این ویژگی در حرکت‌های اجتماعی ایجاد امید می‌کند؛ البته منظور من این تعبیر نیست که مردم طوفان می کنند، بلکه مقصود این است که  اگر حرف درستی گفته شود، فطرت مردم قبول می‌کند؛ لذا شما خودتان را توان‌مند کنید، فکر خود را به کار بیندازید، مأیوس نشوید، نیروهای درونی خود را برحسته کنید و ترسی از پیچ و خم راه به خود راه ندهید؛ در این صورت مردم آرام آرام جمع می‌شوند.
 «خداباوری» سومین خصوصیتی بود که یادگار امام آن را به عنوان عامل پیدایش امید در جامعه ذکر کرد و اظهار داشت: خداوند در قرآن فرموده است که «ان تنصر الله ینصرکم» که این آیه شریفه جمله ای شرطی است که بر اساس آن اگر خدا را یاری کنید او هم شما را یاری خواهد کرد و شرط این نصرت، کنار گذاشتن منیت‌هاست.
 سید حسن خمینی با اشاره به قید «اسلامی» انجمن‌های اسلامی دانشجویان، به طرح مبحث «اسلام کاریکاتوری» در سال‌های گذشته اشاره کرد و تأکید کرد: مشکل ما این است که در بسیاری اوقات، نگاه‌مان به اسلام کاریکاتوری است و برداشت‌مان از این دین همان قدر از واقعیت بهره‌مند است که کاریکاتور با چهره واقعی افراد منطبق است. به عنوان مثال آیا همان‌طور که قرآن کریم غیبت را از زنا بدتر می‌شمارد، برای ما هم این‌گونه است؟ اگر کسی شرب خمر کرد و به همین دلیل ما با او قطع رابطه کردیم، آیا اگر کسی دروغ بگوید هم با او این‌گونه رفتار می‌کنیم یا اینکه همچنان به معاشرت با او ادامه می‌دهیم و او را ارج می‌نهیم؟
 وی به دلیل ایجاد برداشت کاریکاتوری از اسلام پرداخت و گفت: دلیل این نوع نگاه این است که دین وارد مسیر سنت‌های اجتماعی شده است و در آن غوطه‌ور است؛ بدین معنا که ارزش‌ها را از سنت‌ها -و نه از منبع اصلی آنها- اخذ می‌کنیم.
 یادگار امام سپس توصیه‌هایی را به انجمن‌های اسلامی دانشجویان کرد و گفت: فضای انجمن را به شدت آمیخته به اخلاق کنید و بدی دشمنان و مخالفین خود را هم نخواهید؛ یادمان باشد که در روز عاشورا، آن‌قدر که دل سیدالشهداء(ع) برای شمر می‌سوخت، خود شمر دلش برای خودش نمی‌سوخت. این دلسوزی نکته بسیار مهمی است که در رفتار انبیاء الهی هم دیده می‌شود تا جایی که خداوند در آیات اول سوره طه به پیامبر(ص) می‌فرماید «قرآن را بر تو نازل نکردیم تا به رنج افتى؛ جز اینکه براى هر که مى‏ترسد پندى باشد».
 وی افزود: جمع خود را از رذایل اخلاقی پاک کنید و بدانید که هرچقدر در این راه تلاش کنید باز هم جا دارد که به آن ادامه دهید.
 سید حسن خمینی در پایان سخنان خود گفت: امید باعث می‌شود تا تدبیری که پشت سر داشتیم ما را به حرکت وا دارد؛ در حالی که اگر تدبیر نباشد، امید صرفا یک توهم است که ما نمونه‌های فراوان آن را دیده‌ایم که توهم چه بلایی بر سر افراد می‌آورد.
 در ابتدای این دیدار آقای مصطفی دینی دبیر تشکیلات انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران طی سخنانی تأکید کرد که این انجمن دایر مدار بر نواندیشی دینی است و در آرا و اندیشه‌های امام این نو اندیشی وجود دارد که انجمن نسبت به آن توجه دارد.
 وی با اشاره به روحیه انتقادی امام راحل، گفت: کسانی که داعیه‌دار پیروی از امام هستند نمی‌توانند روحیه نقد را کنار بگذارند.
 همچنین مهندس مجتبی توسل دبیر ادوار انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در سخنانی بر ضرورت شناخت اسلام ناب محمدی(ص) مدنظر امام به عنوان سنگ محکی برای شناخت واقعی اسلام تأکید کرد.

منبع: جماران