بازدید این صفحه: 5157 تاریخ انتشار: 1393/9/17 ساعت: 00:27:44
انسان ، انسانیت ، زایرین اربعین / مهدی دقیقی شاهرودی
انسان موجودی خاص است واز جمله خواص وویژگی های او اینست که می تواند انسان با شد ودر عین حال انسان نباشد و از خصوصیات انسانی تهی باشد.
موضوع: اندیشه نویسنده: استادمهدی دقیقی شاهرودی
به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛
انسان موجودی خاص است واز جمله خواص وویژگی های او اینست که می تواند انسان با شد ودر عین حال انسان نباشد و از خصوصیات انسانی تهی باشد.این ویژگی در مخلوقات دیگر نیست.سنگ ، سنگ است ونمی تواند خواص سنگ بودن را از او جدا نمود.این مقوله در حیوانات نیز جریان دارد و حیوان وحیوانی بودن در آنها قابل جدا شدن نمی باشد.این ویژگی انسان یعنی قابل تفکیک بودن او از ویژگی های خود باعث گردیده مبحثی ایجاد شود تحت عنوان "انسان و انسانیت".بدین معنی که می شود انسانی در صورت انسان باشد .اما انسان نباشد.به تعبیر امیرالمؤمنین(علیه السلام) «فَالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَانٍ وَ الْقَلْبُ قَلْبُ حَیوَانٍ» نهج البلاغه، (خطبه 87.) یعنى شكل، شكل انسان است اما باطنش باطن یك حیوان درنده است؛ به راستی به چه كسی می¬توان انسان گفت؟ آیا كسی كه فقط ظاهر و صورتی از انسانیت را دارد به او می¬توان نام انسان نهاد. به بیان دیگر ملاكهاومعیارهای انسانیت كدام است؟ نظریات مختلفى درباره انسانیّت انسان و ملاک انسانیت او مطرح شده است. اراده، خلق و خوی، علم و دانش، مسئولیت و تکلیف، آزادی وحتی زیبائی ملاک های مختلفی است که اندیشمندان ونظریه پردازان مکاتب مختلف برای ملاک انسانیت مطرح نموده اند.
این نوشتار به دنبال ارائه تفصیل دراین باره نیست اما باید گفت به طور كلی انسانها از لحاظ فیزیكی و زیست شناسی با یكدیگر مساوی هستند اما آنچه كه این ظواهر یكسان را از یكدیگر متمایز میكند امور اكتسابی شامل مسایل فكری، روحی و روانی است وخلاصه در آنچه نظریه پردازان گفته اند نیست.آنچه مسلم است وچشمان نظاره گر وتیز بین در عرصه انسانی به وضوح آن را درک می کند اینست که همواره انسانها دوگونه بوده اند انسانهای با انسانیت وانسانهای تهی از انسانیت که خدا در توصیف آنان می فرماید:وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَّا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَّا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ ءَاذَانٌ لَّا يَسْمَعُونَ بِهَآ أُوْلَئِكَ كَالْأَنْعَمِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَئِكَ هُمُ الْغَفِلُونَ /و همانا بسيارى از جنّ و انس را براى دوزخ آفريديم، (كه سرانجامشان به آنجا مىكشد، چرا كه) آنان دلهايى دارند كه با آن حقّ را درك نمىكنند و چشمانى دارند كه با آن نمىبينند و گوشهايى دارند كه با آن نمىشنوند، آنان همچون چهارپايان، بلكه گمراهترند، آنان همان غافلانند.( آيه 179 سوره اعراف)
انسانهای که دل دارند اما درک نمی کنندوچشم دارند اما نمی بینند، گوش دارند اما به کارشان نمی آیند .یعنی انسان نمایانی در لباس انسان.ملاک این تمایز چیزی جزء" ایمان"نیست انسانهای که روح خود را تحت تربیت ایمان ودستورات ایمانی در آورده اند واز سرکشی وطغیان رها گردیده اند نقطه مقابل انسان های هستند که قرآن آنها را به عنوان "غافل " معرفی نموده است.اهل ایمان فضیلتهای روحی را ارزش می شمارند وتا بالاترین مرتبه آن که "تقوای الهی" است پیش می روند."ایمان به خدا" سرمنزل مقصود انسان بیدار وآگاه است ،زندگی وعمل او درراه رسیدن به مقام "ایمان" معنی می یابد.او اعمال خویش را در جهت کسب رضای الهی ومتاثر از بینش انسانیت مدار انجام می دهد واز آن رنگ وبو می گیرد ومسیر زندگی اش را رقم می زد.
آدمىزاده طرفه معجونى است از فرشته سرشته، و زحيوان
گر رود سوى اين، شود به از اين ور رود سوى آن، شود پس از آن
جهان هستی همواره عرصه تقابل انسانها و انسان نما ها بوده است از هابیل وقابیل گرفته تا نمرود وابراهیم وموسی وفرعون. و سرزمین عراق به شهادت تاریخ بستر بسیاری از این تقابلات بوده است که ماندگار ترین آن صحنه تقابل حق مطلقی چون امام حسین علیه السلام با یزید وتفکریزیدیان بود. اینک ۱۳۷5 سال از واقعه جانگداز و عبرت آموز کربلا می گذرد شروعی که به یک تحول بزرگ انجامید و در مسیر حرکت تاریخ و سرنوشت بشر تاثیری بس شگرف ازخود باقی گذاشت .و "کربلا" به کانون توجه تمامی انسانهای بیدار و طالب حقیقت مبدل گشته و معمار بزرگ حرکت عاشورا حضرت حسین بن علی علیهما السلام به عنوان سرور آزادگان عالم و اسوه و نمودارعینی "فضیلتها وایمان" بر تارک تاریخ بشر می درخشد .و این معیار به گونه ای تعالی یافت که امام عسگری علیه السلام زیارت اربعین اورا "نشانه ایمان" ومعیار حرکت صحیح انسان در مسیر انسانیت قلمداد نموده است.( إقبال الأعمال، ج 3، ص 100؛ عوالي اللئالي، ج 4، ص 37، در پاورقي از «مصباح المتهجّد» جزء ثالث، ص 730 (في فضيلة زيارة الأربعين)؛ و نظير اين روايت از امام صادق عليه السّلام نيز نقل شده است.)
زائرین اربعین زندان تعلقات و عادات که تنگ تر و تاریک تر از گور است را شکسته اند وخود را در عصر عافیت طلبی وآسایش مادی به دریای سختی ها سپرده است .زائر در عصر حسابگری ومنفعت طلبی دل به دریا زده است وبرای رسیدن به اوج هزینه می کنند ووقت می گذارد وخطر را در آغوش می گیرد،او در عصر پیامهای بهداشتی برای بهداشت روح وروانش به همه غوغاهای تیلیغاتی پشت کرده است، او در عصر کینه ها ولجاجت ها به دیگران عشق می ورزدو لبخند می زند .او به بودن بدون انسانیت پوزخند می زند وحیات توام با انسانیت را در موجی از ترور، انفجار وسر بریدن های علنی جستجو می کند. او مرز های جغرافیایی ودیوارهای نژاد پرستانه را فرو می ریزد وشانه به شانه انسانیت طلبان دیگر راه می پیماید،آنها به راه افتاده اند تا بگویند مرز بین انسان وانسان نما هنوز مشخص است .اوشب هنگام به شوق رسیدن به کوی یار در زیر آسمان سرزمینی طی طریق می کند که در فاصله نه چندان دور ودر همین سرزمین انسان نماهای به نام داعش سر در بستر حیوانیت شان فرو برده اندو انسان بودن را تظاهر می نمایند.اوبا تمام قوا از انسان ظاهری بودن فاصله می گیرد وبه سوی انسانیت روان است.آنهاخواسته اند تا بشوند.آنان که پا در راه نهاده اند واراده حرم دوست کرده اند در حقیقت به آرزوی زنده شدن معیارهای انسانی ونیکوئی های درون خود به سوی امام فضیلتها می روند ودر این راه که به سوی کعبه دل ختم می شود از سختی هاوخرق عادت ها، سرما ،گرما وتاولها لذتها می برند ورنج مسیررا گنج ارزشمندشان قلمداد می کنند زیرا که می دانند چونان قطره ای به سوی اقیانوس در جریان اند وقطره را از اتصال اقیانو س بیمی نیست بلکه مطلوب اوست زیرا می داند از خطر تبخیر مصون می ماند وحیات او در گرو این اتصال است.
ای دل ار سیل فنا بنیاد هستی برکند
چون تو را نوح است کشتیبان ز طوفان غم مخور
ومردمان آن سامان نیز به کمک این حرکت انسانی شتافته اند وجوشش ایثار وازخود گذشتگی را در عصر جمع آوری وبخل به رخ می کشند در یک نمونه پیرزنی تمام ثروتش را در یک بسته دستمال کاغذی خلاصه کرده وبه زائرین مسیر انسانیت تقدیم می کند....باید رفت ودید ، بود وباور کرد. این کاروان از قعر تاریخ حرکت کرده است وبا شتاب به سوی کمال انسانیت روان است کمالی که در گروی ظهورانسان کامل است .این ظهور صغری است برای ظهور ابرمردی که دست انسان را در دست انسانیت خواهد نهاد وروح پرتلاطم و اضطراب بشر را به ساحل آرامش خواهد رساند، فضائل انسانی ودین که مایه سعادت توده هاست را بعد از مرگی طولانی زنده خواهدنمود.
یاران ، پای در راه نهیم که این راه رفتنی است و نه گفتنی…
همگان درهرگامی که در مسیر زیارت ارباب بی کفنمان بر می داریم ظهور احیاء گر انسانیت را از خدای خوبی ها خواهیم خواست.وآن توده های بیشماری که به این کاروان نرسیدند اما شوق حضور اندوه واشک برایشان به ارمغان آورده است با چشم دل به نظاره برخواهند خواست واز ماوای خود دست ارادت به سینه می گذارند وزیارت اربعین را زمزمه خواهند کرد وسر آخربا سلامی در مهمانی ارباب انسانیت حضور خواهند یافت .السلام علیک یا ابا عبدالله...
شفقنا
کد خبر: 13939174352
1393/9/17
|