بازدید این صفحه: 4802 تاریخ انتشار: 1393/9/13 ساعت: 01:53:03
زبان معارضه با موسیقی زبان سیاسی است / سیدابوالقاسم حسینی ژرفا
حجتالاسلام و المسلمین حسینی ژرفا در گفتوگو با دینآنلاین از پیشینۀ تمدنی و عوامل اجتماعی به عنوان دو گره اصلی در برخورد با موسیقی نام برد.
موضوع: اندیشه نویسنده: حجة الاسلام و المسلمین حسینی ژرفا
به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛
وی ابتدا به تبارشناسی موسیقی پرداخت و به دو نگاه مورخان و حکیمان درباره موسیقی اشاره کرد. بنابر این دو نظر موسیقی فنی برگرفته از طبعیت یا برخاسته از حکمت است. تاریخ موسیقی نیز به دو صورت ثبت شده است: تاریخ شفاهی در موسیقی مقامی که موسیقی تودۀ مردم است و تاریخ مکتوب در موسیقی درباری که بخش اعظم تاریخ موسیقی تمدنهای بزرگ است.
این استاد حوزه و دانشگاه زبان معارضه با موسیقی را زبان سیاسی خواند و ادامه داد: در دوره اسلامی و مشخصاً از اواخر اموی و اوایل عباسی، کارکرد موسیقی به افراط میرسد و به حربه سیاسی تبدیل میشود. مشغول کردن مردم به قمار و موسیقی و انواع دیگر هنر مثل معماری که امروز چندان
در پیشینه تمدن اسلامی اصولاً جریان موسیقی جریان ثانوی است و جریان اولی جریان سیطرهطلبی سیاسی است. به همین دلیل زبان روایات ائمه علیهمالسلام دربارۀ شطرنج و موسیقی تند است.
حرف جدی از تحریم آنها نیست، برای سیطرۀ هرچه بیشتر بر مردم بود. در پیشینه تمدن اسلامی اصولاً جریان موسیقی جریان ثانوی است و جریان اولی جریان سیطرهطلبی سیاسی است. به همین دلیل زبان روایات ائمه علیهمالسلام دربارۀ شطرنج و موسیقی تند است. پس موسیقی بیش از آنکه جریان هنری باشد، در پیشینۀ تمدن اسلامی باید به عنوان یک جریان سیاسی شناخته شود. نباید در بررسیها از جمله بررسیهای فقهی از این جنبه غافل شد.
وی در باب نیاز طبیعی بشر به موسیقی گفت: بخشی از موسیقی که برای مردم کارکرد زیستی دارد از روزهای نخست زندگی پیامبر نمود داشت و روایات و فرمایشات ائمه علیهمالسلام در این باب بسیار است. متأسفانه فقهای ما به این بحثها کمتر پرداختهاند. ریتم در مواقع مهم بشر به کار گرفته شده است، در اندوه، جنگ، رجز و... ائمه در جنگ سنت رجزخوانی استفاده میکردند. علاوه بر اینکه اهل بیت علیهمالسلام خودشان نیز از شعر استفاده میکردند و شاعرانشان را هم توصیه میکردند که رجز بسرایند. رجز موسیقی است، ریتم دارد و همراه با ساز در جنگ عرضه میشده است. این یعنی موسیقی در خدمت نیاز طبیعی بشر.
حجتالاسلام و المسلمین حسینی ژرفا درباره معنای لهو گفت: لهو کاری است که شما را چنان مشغول کند
اهل بیت علیهمالسلام خودشان نیز از شعر استفاده میکردند و شاعرانشان را هم توصیه میکردند که رجز بسرایند. رجز موسیقی است، ریتم دارد و همراه با ساز در جنگ عرضه میشده است. این یعنی موسیقی در خدمت نیاز طبیعی بشر.
که از یاد آخرت غافل شوید. متاسفانه لهو را به سرگرمی تفسیر میکنند؛ اما اینطور نیست. غنا یعنی «الصوت المطرب». چه این صوت از آواز حنجره برخیزد چه از ساز. معنای طرب از خودبیخودشدن نیست؛ طَرب بیخود شدن از خدا و آخرت است.
وی با اشاره به موسیقی سنتی ایران افزود: بسیاری از الحان موسیقی ایرانی غافلکننده نیست. ملاکش هم این است که شما را به گناه تشویق نمیکند چون غافل شدن از یاد خدا یعنی اینکه به یاد شیطان بگرایید و شیطان طبق تصریح قرآن کریم شما را به گناه، اثم، عدوان و تجاوز از حدود فرامیخواند.
وی در این گفتوگو، پس از پیشینه تمدنی که باعث بدنامی هنر شده است، عوامل اجتماعی دیگری مانند دشواری یادگیری هنر به ویژه موسیقی را از عوامل نرفتن متدینان به سوی این هنرها عنوان کرد و گفت: عوامل تمدنی باعث شده است که خوبان جامعه سراغ هنرهایی مانند موسیقی نروند، آنها هم که راغب هستند، عامل تنبلی و کاهلی آنها را باز میدارد؛ اینجا باید حکومتها به کمک بیایند. سد کردن راه، که هنر نیست، هنر مدیریت این است که فضای سالمی را با کنترل و مراقبت ایجاد کنید تا جریان خیر غالب شود.
وی با این توصیف خلأ اجتماعی در هنر ادامه داد: جامعه ما امروز به شدت به هنرهای لطیف به ویژه موسیقی نیاز دارد. این یک فقر و خلأ است. وقتی این خلأ پر نشود مشکلات از جای دیگری سربرمیآورد. جمودها، بسته بودنها، دعواها و اختلافها در همین خلأ رشد میکند. هنر بهویژه موسیقی باعث میشود که انسانها در مهرورزی، ملاطفت و تساهل زندگی راحت، اخلاقی و خداپسندانهتری پیش گیرند. با هنر ذهنشان بازتر میشود، روحشان لطیفتر میشود. علاوه بر اینکه خود موسیقی این ظرفیت را دارد که در ذکرالله به طور مستقیم به کار گرفته شود. چرا موسیقی غربی توانسته بخش عظیمی از مفاهیم معنویاش را منتقل کند و ما نمیتوانیم. اینها همه کارکردهایی است که اتفاقاً در خدمت دین نیز هست.
کد خبر: 13939134348
1393/9/13
|