به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

حضرت آیت‌الله نوری همدانی در ادامه سلسله جلسات درس خارج فقه خود با موضوع «ولایت فقیه» روز دوشنبه، 17 آذر ماه، بیان کرد: اگر چه شیخ اعظم انصاری در جریان مسئله ولایت فقیه در کتاب مکاسب خود همانطوری که ملاحظه شده است منکر ولایت فقیه است و این مسئله را بسیار مشکل قلمداد می‌کند اما در کتاب‌های دیگرش مانند قضا قائل به ولایت فقیه برای اجرای احکام می‌باشد و همچنین مسئله خمس و زکات را نیز باید به این مسئله اضافه کرد چرا که ایشان معتقد‌اند باید خمس و زکات را به فقیه داد چون فقیه بر این اموال ولایت دارد و می‌داند چگونه باید هزینه شود. برخی سعی کردند که اثبات کنند شیخ اعظم انصاری قائل به ولایت فقیه بوده است چون ایشان از طرفی شاگرد ملا احمد نراقی است. اینها عنوان می‌کنند که نمی‌شود که مرجعی با آن عظمت قائل به ولایت فقیه باشد و شاگرد دقیقی همچون شیخ اعظم انصاری قائل به ولایت فقیه نباشد از طرف دیگر برخی از شاگردان ایشان مانند حاج ملا علی کنی که از فقهای بزرگ آن زمان بوده است و کتابی در مورد قضا دارد و کتابش نیز بسیار دقیق و جامع است و خودشان نیز در آن زمان قضاوت می‌کرده است در مقابل استبداد و کفر به حکم ولایت و فقهات خود می‌ایستادند. مثلا همین ملا علی کنی وقتی که ناصر‌الدین شاه قرارداد رویتر را امضا می‌کند و به واسطه این قرار داد به مدت هفتاد سال همه منابع زیرزمینی ایران را به انگلستان در مقابل مبلغ کمی می‌بخشد، اعتراض می‌کند و زمانی که او از سفر باز می‌گردد نامه‌ای را به ناصر‌الدین شاه می‌نویسد و طی آن نامه اعلام می‌کند که نباید این قرارداد جاری شود. از جمله دیگر شاگردان ایشان می‌توان به میرزای شیرازی اشاره کرد که فتوای تنباکوی ایشان مشهور است.

وی ادامه داد: باید توجه داشت که اگر چه امام خمینی توانست به اندیشه حکومت اسلامی جامعه عمل بپوشاند و از این اندیشه مقاومت کند و آن را اثبات کند اما از لحاظ عملی در گذشته نیز به صورت منطقه‌های کوچک می‌توان حکومت اسلامی که توسط یک فقیه اداره می‌شده را مشاهده کرد. مثلا اترش که فقیه بوده و در عامل و بابل حکومت اسلامی تشکیل داده بود و همچنین سید عبدالحسین لاری که در لار این چنین حکومتی را در زمان قارجار شکل داده بود. ولی کار امام یک کار جهانی، قوی و مهم است که تا کنون در جهان وجود نداشته است.

این مرجع تقلید عنوان کرد: کتابی به نام «ثوره الفقیه و دولته» تالیف شده است که در این کتاب 50 نفر از دانشمندان، سیاسیون و نخبگان شرق و غرب و جنوب و شمال دنیا هر کدام از یک زاویه کار امام و انقلاب اسلامی ایران را مورد مطالعه قرار داده‌اند در صفحه 497 این کتاب یکی از این‌ها می‌نویسد هنگامی که طوفان ظلم و استبداد و استکبار ضعف و سستی و استمعار را برای مستضعفان و ملت‌های زیر سلطه خود به وجود آورده بودند یک نفر تنها در مقابل این طوفان‌ها قیام کرد، او از زندان و تبعید و تهدید و از دست دادن فرزند خود نهراسید و عجب اینکه او یک سیاست‌مدار حرفه‌ای و یک فرمانده نظامی نبود بلکه او شیخ بزرگی بود که سال‌خردگی او را شکست داده بود، او تنها بود ولی توانست 15 سال در ایران حکومتی شکل دهد. او هیچ وقت با قدرت زیاد اقدام نکرد بلکه با کلماتی که در دل و قلب میلیون‌ها شیعه القاء می‌کرد باعث می‌شد که امیدی را مانند سوری که اسرافیل‌ می‌دمد در دل مردم زنده کند و هرگز تا پایان عمر یک لحظه هم سست نشد. و مهمترین ابعاد شخصیت او این است که اوعالم دین و مرجع تقلید بود.

وی اضافه کرد: در جریان بررسی روایاتی که برای اثبات ولی فقیه طرح شده است به توقیع مبارک امام زمان (ع) می‌رسیم این توقیع مبارک در کتاب وسایل الشیعه جلد 18 صفحه 101 باب یازدهم از ابواب صفاتی قاضی نقل شده است. در روایت نهم این باب این روایت آمده است« عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِصَامٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ یَعْقُوبَ قَالَ سَأَلْتُ مُحَمَّدَ بْنَ عُثْمَانَ الْعَمْرِیَّ أَنْ یُوصِلَ لِی کِتَاباً قَدْ سَأَلْتُ فِیهِ عَنْ مَسَائِلَ أَشْکَلَتْ عَلَیَّ فَوَرَدَ التَّوْقِیعُ بِخَطِّ مَوْلَانَا صَاحِبِ الزَّمَانِ ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ أَمَّا مَا سَأَلْتَ عَنْهُ أَرْشَدَکَ اللَّهُ وَ ثَبَّتَکَ إِلَی أَنْ قَالَ وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَی رُوَاةِ حَدِیثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ وَ أَمَّا مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ الْعَمْرِیُّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ وَ عَنْ أَبِیهِ مِنْ قَبْلُ فَإِنَّهُ ثِقَتِی وَ کِتَابُهُ کِتَابِی؛ در رخدادهايي كه اتفاق مي‌افتد به راويان حديث ما مراجعه كنيد، زيرا آنان حجت من بر شمايند و من حجت خدا بر آنان هستم» این روایت را شيخ صدوق، شيخ طوسي و طبرسي از سه طرق مختلف روايت کرده‌اند. برخی به سند روایت اشکال وارد کرده‌اند چرا که در سند روایت فردي به نام اسحاق بن يعقوب قرار دارد که متأسفانه درباره اين راوي، شناخت روشني از منابع به دست نمي آيد؛ بدين ترتيب به نظر برخی توقيع مزبور به جهت سندي، مورد اعتماد نمي باشد این در حالی است که افراد این روایت به نظر می‌رسد انسان‌های موثقی باشند چرا که در کتاب قاموس الرجال اسحاق ابن یعقوب را برادر شیخ کلینی می‌داند که در این صورت مقام ایشان هم بالاست و می‌توان او را موثق عنوان کرد.

آیت‌الله نوری همدانی بیان کرد: به هر حال اگر بر فرض برخی از علما سند این روایت مشکل داشته باشد و بتوانند در آن خدشه کنند باید توجه داشته باشند که این روایت مشهور بین علماست. در فقه سه نوع شهرت وجود دارد شهرت فتوائیه، عملیه و روائیه. شهرت فتوایی یعنی فتوایی بین علما مشهور باشد اما دلیل آن در دست نباشد که ما هم بیان کردیم که این مورد قبول نیست. شهرت عملیه این است که خبری ضعیف است اما فقها به آن عمل کردند لذا عمل اصحاب ضعف این روایت را جبران می‌کند. شهرت عملیه مسئله‌ای است که برخی از علما آن را حجت و برخی مانند آیت‌الله خویی آن را نمی‌پذیرند و تایید نمی‌کنند. اما شهرت روائیه یعنی اینکه روایتی در اصول و جوامع اصحاب علما وجود داشته باشد و مشهور بین اصحاب باشد. این خبر نیز همینطور است و صاحب جواهر با احترام زیادی به این روایت نظر می‌کنند. بنابراین به نظر می‌رسد این خبر از لحاظ سندی هیچ مشکلی ندارد و موثق به حساب می‌آید چرا که هم شهرت روائیه دارد و هم شهرت عملیه.

شفقنا