به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

استاد درس خارج حوزه علمیه قم، اولین قدم برای مبارزه با گروه های تکفیری و افراطی را بیان معارف اهل بیت(ع) با زبان شیوا و قابل فهم دانست و گفت: اگر چهره اسلام راستین را به دور از اوهام معرفی کنیم، جذبه ای در آن وجود دارد که همه عداوت ها، کنار گذاشته شده و همه به سوی اسلام ناب جذب خواهند شد.

حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم واعظ موسوی در گفت وگو با شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، اظهار کرد: امام صادق(ع) در دوران امامت خود، بر اثر انقلاب کشورهای اسلامی و نهضت هایی که در گوشه و کنار جامعه اسلامی برای برانداختن خلافت بنی امیه انجام می شد، درگیر جنگ های خونینی بود که منجر به سقوط خلافت و انقراض بنی امیه شد.

او به زمینه سازی امام باقر(ع) در طول امامت خود برای نشر حقایق اسلامی و معارف اهل بیت(ع) اشاره کرد و افزود: در اثر این زمینه سازی ها، امام صادق(ع) امکانات بیشتر و محیط مناسب تری برای نشر تعالیم دینی پیدا کرد، اما در زمان این امام همام، نحله های فکری و تحریف های مختلفی در قرآن و مباحث کلامی پیش آمده بود که گروه های اهل غلو و جبریون هرکدام برای خود داعیه ای داشتند و لازم بود امام(ع) در برابر این جریانات و فعالیت های چشمگیری که در مسیر به انحراف کشاندن جامعه اسلامی انجام می دادند، موضع مناسبی اتخاذ کنند.

امام صادق(ع) در مبارزه با جریان غلو موضع قاطع و مناسبی داشتند

استاد سطح عالی حوزه ادامه داد: از جمله اقداماتی که امام صادق(ع) انجام دادند، روبرو شدن با جریانات الحاد و بی دینی بود که در مقابله با آنها از روش های مختلفی استفاده کردند تا بتوانند همه آنها را بیرون ریخته و در برابر افکار ناپاک آنها ایستادگی کنند و جامعه را از شرّ این افکار پلید مصون نگاه دارند.

او تصریح کرد: به طور مثال وقتی میان امام صادق و یکی از سران جریان کفر و الحاد، مناظره ای برقرار می شود، امام در این مناظره آن فرد را شکست داد و افکار واهی او را باطل کرد. امام ششم(ع) در مبارزه با جریان غلو نیز موضع بسیار قاطع و مناسبی داشتند، حتی چشم برهم زدنی از مبارزه با آنها کوتاه نمی آمدند تا اینکه موفق شدند توطئه آنها که ریشه در کینه ورزی های یهود با اسلام و دنباله فتنه انگیزی های تاریخی آنان با اسلام داشت را خنثی کنند چرا که اگر در آن فرصت مجال اندکی به آنها داده می شد و یا در مبارزه با آنها اندکی سستی به خرج داده می شد، کمر تشیع را از نظر باورهای دینی و فقهی می شکستند.

واعظ موسوی گفت: امام صادق(ع) با همه جریانات کفر، الحاد و جریانات انحرافی که بعضا سنگ بنای مکاتب فقهی شده بود و با روح شریعت اسلام منافات داشت، مبارزه می کردند؛ مانند آنچه که ابوحنیفه به عنوان رییس مکتب حنفیه درصدد عرضه کردن آن بود.

او یادآور شد: امام (ع) با مکتب ابوحنیفه که مکتب قیاس را پایه گذاری کرده بود و از آن به عنوان یکی از منابع استنباط احکام شرعی استفاده می کرد، مبارزه و خط بطلان بر این اعتقاد کشید و نادرستی نظریه اش را آشکار کرد.

مناظره امام صادق(ع) با ابوحنیفه

استاد درس خارج حوزه علمیه قم به یکی از مناظرات امام صادق(ع) با ابوحنیفه اشاره کرد و گفت: «شخصی به نام ابن شبرمه همراه ابوحنیفه به محضر امام صادق(ع) رسیدند، امام(ع) خطاب به ابن شبرمه فرمود: کسی که همراه توست، چه کسی است؟ وی پاسخ داد: مردی است که در امر دین دارای بصیرت است. امام فرمود: شاید در امر، دین به رای خود قیاس می کند. آیا او همان کسی نیست که به قیاس معتقد است؟ او پاسخ داد: آری. امام رو به ابوحنیفه کرد و فرمود: نامت چیست؟ او پاسخ داد: نعمان. امام سوال کرد: ای نعمان! آیا هیچ سر خود را قیاس کرده ای؟ ابو حنیفه گفت: یابن رسول الله چگونه این قیاس را انجام دهم؟ امام فرمود: فکر نمی کنم هیچ بلد باشی، آیا می دانی چرا آب چشم، شور، ماده داخل گوش تلخ، جداره بینی، خنک و آب دهان شیرین و گواراست؟ ابوحنیفه حیران شد و از این مطالب اظهار بی اطلاعی کرد. امام سوال دیگری مطرح کرد و فرمود: آیا جمله ای سراغ داری که ابتدای آن کفر و انتهای آن ایمان باشد؟ ابوحنیفه پاسخ داد: نه. وقتی ابوحنیفه از پاسخ سوالات امام صادق عاجز شد، از امام خواست سرّ این امور را برای وی بازگوید.

امام صادق(ع) فرمود: پدرم از جدم رسول خدا(ص) مرا خبر داده است که خداوند متعال به فضل و کرم خود برای آدم این خصوصیات را قرار داده که آب چشم او شور است تا اگر چیزی در آن افتاد، آن را پس بزند؛ گوش ها را تلخ کرد تا اگر حشره ای در آن وارد شد به سمت مغز حرکت نکند. جداره بینی را بر اثر استنشاق هوا سرد کرد تا از فاسد شدن مغز جلوگیری شود و طعم دهان را شیرین و گوارا کرد تا انسان بتواند طعم غذاهای مختلف را درک کند. در ادامه ابوحنیفه از امام صادق سوال کرد: یابن رسول الله مرا از جمله ای که ابتدای آن کفر و انتهای آن ایمان است، آگاه کن. امام صادق فرمود: در جمله «لا اله الا الله» چون بنده می گوید «لااله»، نقض الوهیت کرده و کفر است و چون می گوید «الاالله» اثبات بعد از نفی است که ایمان است. بعد از اینکه این مناظره انجام شد، امام، ابوحنیفه را از عمل به قیاس نهی فرمود و گفتند پدرم از جدم رسول خدا مرا خبر داده که اول کسی که قیاس کرد، شیطان بود.»

امام صادق(ع) با استفاده ابزاری از مفاهیم قرآن برای مقاصد سیاسی مبارزه می کرد

او ادامه داد: امام صادق(ع) با علم امامت، برخورداری از استدلال قوی و آموزه های محکم مکتب عصمت و طهارت(ع)، باطل بودن افکار و عقاید مکاتب انحرافی را به رخشان کشید. در موارد بسیاری امام(ع) در برابر تحریف قرآن و استفاده ابزاری از مفاهیم این کتاب آسمانی برای مقاصد سیاسی، مبارزه جدی و از حریم قرآن کریم، دفاع جانانه ای کردند چرا که بنی امیه و بنی عباس در صدد رنگ و لعاب شرعی دادن به حکومت ستمگر خود و از بین بردن روح انقلاب و به خاموشی گرایاندن روح مقاومت در جان های امت اسلامی بودن و می خواستند مخالفان خود را مخالفان شرع و دین قلمداد کنند.

واعظ موسوی تصریح کرد: در زمان امام صادق(ع) در برخی آیات تصرفاتی شده بود و برخی آیات که در مورد مخالفان تشیع بود، به تشیع تفسیر شد و گاهی برداشت های غلطی عرضه می کردند که امام(ع) در این مورد فرمودند: «هرکس قرآن را تفسیر به رای کند، اگر تفسیرش صحیح باشد اجر و ثوابی ندارد و اگر غلط تفسیر کرده باشد، گناهش برگردن اوست.» این به معنای آن است که برداشت از مضامین عالیه قرآن باید با استفاده از آنچه اهل بیت(ع) فرموده اند، باشد و کسی حق تفسیر به رای را ندارد.

او در ادامه خاطرنشان کرد: امام صادق(ع) کاملا به تاثیر موج های انحراف فکری و سیاسی بر امت اسلام و میزان تاثیر آن بر فاسد کردن عقل و خرد مردم جامعه آگاهی دارند و از سوی دیگر، آثار سوء بازی های سیاسی امویان بر ایجاد زمینه های هماهنگ با طغیان، گرایش های الحادی و قبیله ای را به خوبی می شناسند که نتیجه این دو امر بی بند و باری و فساد اخلاقی است. در زمان امام صادق(ع) شعار ورع و پرهیزکاری، رنگ باخته و ارزش ها به ضد ارزش تبدیل شده بود و امت اسلامی از اخلاقی که رسول خدا به آن امر کرده بودند، خالی شد. در این مقطع امام صادق(ع) به عنوان نمونه اعلای اخلاق رسول اکرم(ص) با رعایت کامل همه ارزش ها، رشددهنده اخلاق والا میان امت اسلام بود و از سوی دیگر گرایش های نفسانی مخالفان را آشکار و علنی می کرد و خدمات شایسته ای از این طریق صورت می گرفت.

امام صادق(ع) با استدلالی قوی و محکم به شبهات پاسخ می دادند

او ادامه داد: امام(ع) همچنین با نامه ها و راهنمایی های تربیتی و اخلاقی که با عنوان مجموعه ای از سفارشات از خود برجای گذاشته اند، به درمان انحرافات اخلاقی پرداخت و با نرمی و آرامش مردم را به سوی پاکی و فضیلت فرا می خواند.

واعظ موسوی آشکار کردن حقایق با نرم خویی، پاسخ به شبهات با شیوه استدلال قوی، محکم کردن رشته های انس و الفت و ترویج فضایل میان مردم، تشویق به صله رحم را از جمله اقدامات امام ششم شیعیان ذکر کرد.

او همچنین به دیگر اقدامات امام صادق(ع) در پایه گذاری مکتب تربیتی خاص و نیز ایجاد دانشگاه اهل بیت(ع) اشاره کرد و افزود: این امام همام با اقداماتی که انجام داد، افق های گسترده ای را پیش روی امت اسلامی گشود تا توده های تشنه شنیدن معارف ناب الهی به سوی این مکتب جذب شده و از این طریق آن خلا اعتقادی که امت اسلامی از آن رنج می برد را از بین ببرد.

این استاد سطح عالی حوزه یادآور شد: فرمایشات امام صادق(ع) و اقدامات ایشان در تبیین حقانیت مکتب تشیع، زمانی قدر دانسته می شود که متوجه شویم، عناصر داخلی و حکومتی زمان ائمه(ع) در صدد بودند تا برای کم رونق جلوه دادن مکتب اهل بیت(ع) به فرقه های تکفیری و گروه های انحرافی پر و بال دهند و آنها را تقویت کنند و از سوی دیگر دشمنان خارجی نیز با تسلطی که خلفا به ناحق در جامعه پیدا کرده بودند، زمینه را برای فعالیت در جامعه اسلامی فراهم می دیدند؛ همه این عوامل دست به دست هم داد تا آنها به ایجاد و تقویت ساختارها و ترمیم نواقص خود بپردازند تا اقدامات تربیتی امام صادق(ع) با هدف رساندن شاگردان خود به سطحی از پختگی و جلوگیری از به فساد کشیده شدن برنامه های آنها به اجرا در آید.

او به نمونه هایی از نکات تربیتی امام صادق(ع) خطاب به شاگردان خویش اشاره کرد و افزود: مطالعه دقیق هر کاری قبل از اقدام، تسلیم برابر انتقاد صحیح و سازنده، عدم تعصب قبیله ای و عشیره ای، تسلیم محض در برابر حق از جمله آموزه های تربیتی امام ششم شیعیان بود.

امام صادق(ع) از فرصت به دست آمده برای نشر تعالیم دین بهره گرفت

واعظ موسوی با بیان اینکه امام صادق(ع) از فرصت به دست آمده بهترین استفاده را برای نشر تعالیم دین و تربیت شاگردان بیشمار در حوزه های مختلف نمود، تاکید کرد: مکتب امام صادق(ع) نقش زیادی در تحکیم مبانی تشیع داشت و به همین دلیل مشاهده می شود، تعداد احادیثی که از صادقین(ع) رسیده از مجموع احادیثی که از پیامبر اکرم(ص) و 10 امام دیگر جمع آوری شده است، بیشتر است لذا مکتب تشیع به مکتب جعفری معروف شد چرا که بیشترین آموزه ها را از امام ششم در عرصه های مختلف داریم که بدون وجود فرمایشات، نصایح و تعالیم ایشان در بسیاری موارد، دست ما کوتاه بود.

او در مورد بهره گیری از سیره امام صادق(ع) برابر مکاتب انحرافی و به ویژه تکفیری ها در عصر حاضر گفت: اخیرا مکاتب الحادی و تکفیری و از جمله سلفی ها، میدان را برای فعالیت خود باز می بینند و به خاطر حمایت های آشکار برخی دولت های اسلامی به شبهه افکنی مشغولند و زمینه را برای چپاول اموال مسلمانان فراهم می کنند.

بیان معارف اهل بیت، اولین قدم برای مبارزه با گروه های انحرافی است

استاد برجسته حوزه اولین قدم برای مبارزه با این گروه ها را بیان معارف اهل بیت(ع) با زبان شیوا و قابل فهم دانست و افزود: اگر چهره اسلام راستین را به دور از اوهام معرفی کنیم، جذبه ای در آن وجود دارد که همه عداوت ها، کنار گذاشته شده و همه به سوی اسلام ناب جذب شده و پشت پا به همه مکاتب الحادی می زنند.

او با اشاره به دغدغه مراجع تقلید و بزرگان شیعه از بروز انحرافات در جهان اسلام عنوان کرد: دشمنان به خیال خام خود با ساختن و پرورش و تقویت مکاتب الحادی و انحرافی و القاء آن، می توانند جوانان را از نظر عقیده، تهی کنند.

واعظ موسوی تصریح کرد: تشکیل کرسی های آزاداندیشی، برپایی جلسات مباحثه و مناظره، دادن پاسخ های مناسب با استناد به منابع متقن آیات و روایات، از جمله شیوه های کنونی مبارزه با مکاتب الحادی است و در این راه، تفوق مکتب اهل بیت(ع) بر دیگر مکاتب ساختگی به اثبات خواهد رسید.