به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از شفقنا؛

حضرات آیات عظام آیت الله سیستانی ،فیاض ،شبیری زنجانی، آیت الله سید محمد سعید حکیم، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله نوری همدانی، آیت الله موسوی اردبیلی وآیت الله نوری همدانی،آیت الله صانعی وآیت الله سبحانی به استفتاء شفقنا درباره حکم انتساب به سلسله سادات از ناحیه مادر پاسخ گفته اند.

متن پرسش شفقنا و پاسخ این مراجع تقلید شیعیان به شرح ذیل است:


نظر به احترام بسیار زیاد ذریّه رسول اکرم(ص) در میان مؤمنین و اهمیت رعایت احکام سادات نظیر حرمت دریافت زکات و یا جواز دریافت خمس، آیا صرفا افرادی که از ناحیه پدر نسب به سلسله سیادت می برند، جزو سادات محسوب می شوند و یا با توجه به جایگاه دخت گرامی نبی اکرم حضرت محمد(ص) در سلسله سادات، افرادی که از ناحیه مادر نیز به این سلسله منور نسب می برند جزو سادات محسوب می گردند و احکام و حرمت سادات شامل حال ایشان نیز می شود؟ و اگر این افراد به واسطه سیادت مادر جزو سادات محسوب می گردند آیا سیادت به فرزندان ایشان نیز منتقل می گردد و احکام و حرمت سادات شامل فرزندان ایشان نیز می شود؟

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی پاسخ: از جهاتی حکم سید دارند، و از جهاتی ندارند. خمس نمی توانند بگیرند و از لباس مخصوص سادات نمی توانند استفاده کنند، اما از جهاتی شرافت سیادت و انتساب به پیامبر اکرم(ص) و حضرت زهرا(س) دارند.

حضرت آیت الله العظمی سبحانی پاسخ: کسانی که مادرشان سید است فرزند آنها نیز سیدمی باشد،ولکن احکام خمس اختصاص به ساداتی دارد که از طریق پدر نسب آنها به هاشم جد پیامبر(ص) برسد واین یک نوع تخصیص در احکام الهی است والا در موضوع تخصیص نیست.والله العالم

حضرت آیت الله العظمی سیستانی پاسخ: ایشان از اولاد پیامبر،محسوب می شوند ولی نمی توانند لباس خاص سادات را بپوشند ونمی توانند از سهم سادات،استفاده کنند.

حضرت آیت الله العظمی فیاض پاسخ: مراد از سادات و بنی هاشم کسانی است که ازناحیه پدر منتسب به هاشم باشند واما انتساب از ناحیه مادری اعتبار ندارد.

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی پاسخ: حرمت دریافت زکات یا جوازدریافت خمس احکام مربوط به هاشمی است وهاشمی کسی است که از طریق پدر نسبش به هاشم بن عبد مناف(نیای دوم پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله سلم) برسد وسادات،یعنی ذریه حضرت زهراسلام الله علیها از آن جهت که ازناحیه امیر المومنین علی علیه السلام نسبشان به حضرت هاشم علیه السلام می رسد،مشمول این احکام هستند.البته کسانی که ازناحیه مادر به این خاندان  منسوب هستند دارای احترام هستند ولی هاشمی یا سید محسوب نمی شوند.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی پاسخ: به طور کلی هر منتسب به حضرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله دارای شرافت ومشمول افتخار«کل حسب ونسب منقطع یوم القیامه الاحسبی ونسبی» ومورد افتخاراحترام همگان می باشد وخود نیزبایدقداست این انتساب شریف رابا تعهد دینی واسلامی حفظ نماید. البته کسانی که از طرف مادر سیدندگرچه از این جهت دارای امتیاز وشرافت ومنسوب به ائمه علیهم السلام هستند.لکن احکام خاص سادات رامانند استحقاق سهم سادات وغیره ندارند وآنها مربوط به کسانی است که از طرف پدرسیدند وچون در زمان حاضرپیشوند سیدنشانه سیادت از طرف پدر است واحکام سادات رادر حق اوجاری می دانند،برای اشخاص مذکور استفاده از کلمه مزبور جایز نیست وتبعات زیادی دارد والله العالم.

حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی پاسخ: انتساب ازجانب مادربه اهل بیت عصمت وطهارت علیهم السلام اگرچه موجب فخر وشرف است ولی احکام خاص سید وهاشمی تنهابرکسی مترتب می شود که ازجانب پدربه آن شجره طیبه منتهی شودونسب از طریق مادر متقل نمی گردد.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی پاسخ: درفرض سوال به خاطر این که مادرشان سیده است آنان نیز مورد احترام هستند ولی از کلمه سید در ابتدای نام ولباس خاص سادات واز سهم سادات نمی توانند استفاده کنند.

حضرت آیت الله العظمی صانعی پاسخ: این گونه افراد ازجمله ذریه حضرت زهراسلام الله علیها،هستند؛لیکن احکام سید،مانند جواز گرفتن خمس وحرمت اخذ زکات برآنها بار نمی شود.

حضرت آیت الله العظمی سید سعید حکیم پاسخ: ساداتی که حرمت اخذ زکات وجواز اخذ سهم سادات با شرایط آن را دارا باشند،فقط مخصوص افرادی است که از جهت پدر منسوب به حضرت هاشم بن عبد مناف هستند وازجهت مادری اثری ندارد جز این که آنها بچه های آنان از جهت مادری هستند.