بازدید این صفحه: 4725 تاریخ انتشار: 1393/3/24 ساعت: 09:02:00
خاتمیت و مسئله حکومت صالحان / سید محمود صادقی
حجت الاسلام سیّد محمود صادقی در یادداشتی با عنوان «خاتمیت و مسئله حکومت صالحان» که در اختیار شفقنا قرار داده آورده است:...
موضوع: اندیشه نویسنده: حجة الاسلام سید محمود صادقی
به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛
حجت الاسلام سیّد محمود صادقی در یادداشتی با عنوان «خاتمیت و مسئله حکومت صالحان» که در اختیار شفقنا قرار داده آورده است:
یّد محمود صادقی
1. کلمه ظهور را می توان به معنی پیروزی نیز به کار برد، چنان که در قرآن کریم نیز کلمه مزبور به این معنی به کار رفته است: «لِيُظْهِرَهُ عَلىَ الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُون» (توبه33؛ صف9) به این معنی انگیزه نهایی بعثت، همان پیروزی دین الهی و به عبارتی ظهور آخرین ذخیره الهی است، چراکه مهم ترین عامل برای رسیدن به این هدف و تحقق آن نیز، رهبری انسانهای کامل معصوم چونان امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.
این مقدمه وجیز، راه را برای فهم آیه «وَ نُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلىَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ فىِ الْأَرْضِ وَ نجَعَلَهُمْ أَئمَّةً وَ نجعَلَهُمُ الْوَارِثِين» (قصص5) هموارتر می سازد، زیرا بر اساس مفاد این آیه، رهایی مستضعفان جهان از چنگال ستم مستکبران و وراثت و حکومت ایشان بر صحنه هستی، «خواسته تکوینی» ذات مقدس حق (تعالی شأنه) است.
بر اساس آنچه در روایات آمده است، وجود مبارک امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در آغازین لحظات حیات پر برکت خویش، همین آیه شریفه را تلاوت کرده اند که به این معنی، خواسته تکوینیِ حکومت و وراثت مستضعفان بر زمین، به دست با کفایت آن دردانه هستی، لباس تحقق بر تن خواهد کرد.
2. قرآن کریم در موارد بسیاری، نعمت های الهی را بی شمار و احصاء و شماره کردن آنها را از محدوده توان فرزندان آدم خارج می داند؛ «وَ إِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تحصُوهَا» (نحل18).
در فرهنگ این کتاب آسمانی، نعمت های بزرگ و بی زوال الهی که هیچ گاه رنگ تغیّر و تبدّل نمی پذیرد، «منت» خوانده می شود، چنان که نعمت والا و پر اهمیت بعثت پیامبران (علیهم السلام) منت خوانده شده است: «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلىَ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا» (آل عمران 164). به این ترتیب، حاکمیت مستضعفان جهان بر مستکبران و وراثت ایشان در زمین، در زمره بزرگترین و والاترین نعمت های الهی (منت) شمارش شده است: «وَ نُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلىَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ فىِ الْأَرْضِ وَ نجَعَلَهُمْ أَئمَّةً وَ نجعَلَهُمُ الْوَارِثِين». این نعمت بزرگ رنگ افول به خود نمی بیند و محکوم زوال نخواهد بود و البته کسوف و خسوفی بر نمی تابد، چرا که منبع فیاض آن بر همه عوالم وجود چیرگی دارد و هیچ شمس و قمری، توان آن را ندارد که بر پرتو عالمتاب آن سایه افکند.
3. ویژگی انحصاری امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مسئله خاتمیت ایشان در ولایت و نیز وراثت زمین است؛ به این بیان مسئله ولایت و وراثت در امامان معصوم (علیهم السلام) تعین یافته، و آن امامان نور جملگی امامت و ولایت را از امام پیش از خود به ارث می بردند و البته پس از سپری شدن مدت امامت، آن را نزد امام وارث پس از خود، به ارث می نهادند، لیکن امام عصر که خاتم اولیا است، همه کمالات گذشتگان را به ارث می برد، اما چون ولیّ دیگری پس از آن وجود مقدس نخواهد بود، میراث بر و مورّثی نیز در مسئله امامت و ولایت نخواهد داشت؛ این لطیفه عمیق با تأمل در آیه «وَ نُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلىَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ فىِ الْأَرْضِ وَ نجَعَلَهُمْ أَئمَّةً وَ نجعَلَهُمُ الْوَارِثِين» به دست می آید، چنان که عارف محقق شیعی مرحوم سیّد حیدر آملی بدان اشاره کرده است: «قوله تعالى وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ دالّ على إمامته و خلافته و ختميّته أيضا، لانّ «الالف «و «اللام» متى دخلا على «الخبر» أفادا انحصاره في «المبتدأ»، فانّا إذا قلنا «زيد هو العالم» دلّ على أنّ غيره ليس بعالم. فكلّ امام غيره (أيّ غير المهدى) من الائمّة هو موروث و لا يكون هو الوارث دون غيره، لانّ من بعده وارثه. فدلّ على أنّ الامام، الذي (هو) بهذه الصفات، يرث من قبله، أعنى يرث الامامة، و لا يورث عنه» (جامع الاسرار و منبع الانوار، اصل الثالث، القاعده الثانیه، ص437).
4. بر اساس آنچه گذشت می توان گفت که حکومت صالحان بر زمین، وعده تخلف ناپذیر و ناگسستنی الهی است: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكم وَ عَمِلُواْ الصَّلِحَتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فىِ الْأَرْض» (نور55) و وجود مبارک امام عصر (عجل الله فرجه الشریف) با قرائت پنجمین آیه سوره مبارکه قصص در بدو تولد، بر تحقق این وعده الهی مهر تأیید و تأکید نهادند؛ به این ترتیب مدینه فاضله و دولت کریمه مهدوی که در روایات «دولت حق» خوانده شده است، بر پایه های قویم «توحید» بنا خواهد گرفت و آن حضرت که مظهر تام اسم «قائماً بالقسط» است، قسط و عدل را بر زمین حاکم خواهد ساخت؛ لیکن باید توجه داشت که تحقق این وعده الهی- اگرچه محتوم است- مشروط به شرایطی است که در صورت عدم فراهم آمدن، مسئله ظهور و تأسیس حکومت مستضعفان را با تأخیر های طاقت فرسا روبه رو خواهد کرد.
گرچه احادیث بسیاری وظیفه تبیین این شرایط را بر عهده گرفته اند؛ لیکن به صورت خلاصه و به اختصار می توان گفت که روشن بینی و احیای عقل بشری، مهم ترین و اصلی ترین شروط برای رسیدن به «ظهور» و پیروزی و حاکمیت دین است. – به امید آن روز-
کد خبر: 13933244172
1393/3/24
|