به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

آیت الله سید مصطفی محقق داماد در سخنرانی اخیر خود، یکی از نظریات فقهی خود را مطرح کرده است که رویکردی نو در زمینه حق حیات و حق مرگ برای بیمار به نظر می آید.

آیت‌الله محقق داماد گفته است: طبیب بر اساس قراردادهایی که دارد و سوگندی که به شرافت خود خورده است باید حداکثر تلاش خود را در جهت رضایت بیمار انجام دهد و کاری کند که بیمار راحت زندگی کند و راحت بمیرد.
 
آیت‌الله محقق داماد در اولین سمپوزیوم بررسی جنبه‌های فقهی، حقوقی و اخلاقی مراقبت‌های پایان حیات بیماران طلب مرگ را حق بیمارانی دانست که امیدی به زنده ماندن ندارند و در شرایط سخت زندگی می‌کنند.

وی گفت: پیشنهاد من این است که مراقبت‌های پایانی حیات بیماران به صورت وسیع‌تر تعریف شود و 20 سال آخر عمر انسان را شامل شود.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: امروز میانگین عمر طولانی‌تر شده و 20 سال آخر زندگی در کشور به مسئله‌ای بزرگ تبدیل شده، ما نباید مراقبت‌های پایان حیات را تنها به قسمت بیمارستانی سالمندان مرتبط کنیم.

وی با اسف‌بار خواندن وضعیت سالمندان در خانه‌های سالمندی گفت: من چندین بار به بازدید از خانه‌های سالمندان رفتم و با فضای غمبار این مراکز روبرو شدم به همین دلیل به فکر تاسیس شهرک پرطراوت و پرنشاطی برای سالمندان افتادم که در این شهرک ضمن زندگی با نشاط سالمندان از خدمات پزشکی برخوردار شوند.

محقق داماد افزود: به عنوان یک معلم شرمنده‌ام که در زمانه‌ای زندگی می‌کنم که مهربانی و دوستی کم شده و خشونت از در و دیوار کشور می‌ریزد؛ من علت این را می‌دانم و با تمام وجود خود، آن را حس می‌کنم که چرا کشور این چنین شده و جامعه ما دیگر مهربانی و دوستی ندارد.

وی مهربانی را یک رفتار جمعی دانست و گفت:‌نمی‌شود در جامعه‌ای که همه خشن رفتار می‌کنند یک فرد مهربان باشد.

استاد حوزه و دانشگاه وظیفه متقابل بیمار و طبیب را این گونه بیان می‌کند که طبیب بر اساس قراردادهایی که دارد و سوگندی که به شرافت خود خورده است باید حداکثر تلاش خود را در جهت رضایت بیمار انجام دهد و کاری کند که بیمار راحت بزید و راحت بمیرد.

وی افزود:‌ باید شرایطی را فراهم کنیم که فرد در هنگام مرگ آسوده باشد و نگرانی خاصی نداشته باشد و این وظیفه طبیب است.

محقق داماد به بیماران صعب‌العلاج و کسانی که به سختی در حال زندگی هستند اشاره کرد و گفت: آنچه که یقیناً ممنوع، حرام، جرم و کار زشتی است انجام عمل خودکشی است؛ کشتن دیگری با کشتن خود فرقی ندارد و هر دو قتل نفس محسوب شده و حرام است.

وی ادامه داد: «نظریه‌ای دارم که شاهدش را هم از دلایل فقهی می‌آورم. خداوند در قرآن مجید می‌گوید که خوردن گوشت میت(مرده) حرام است، اما در آخر می گوید اگر کسی مضطر شد و میت(گوشت مرده) خورد گناه نکرده است. توجه کنیم که نمی‌گوید واجب است می‌گوید گناه نکرده است.»

آیت‌الله محقق داماد گفت: «از عبارات قرآن اسفاده می‌شود که  فرد حق دارد گوشت میت را بخورد و خودش را حفظ کند و حق هم دارد نخورد؛ اگر نخورد و مرد، پیش خدا مسئول نیست. خب من مانند این، شواهد زیادی دارم که در جای خودش هم نوشته‌ام و گفته‌ام.»

وی یادآور شد: به هر حال این یک نظریه شخصی است و من در این جلسه علمی آن را مطرح می‌کنم شما آن را نقد کنید یا قبول نکنید و آن را رد کنید.

 این استاد حوزه و دانشگاه افزود: من می‌گویم اگر فردی به طبیب همانی را گفت که آن خانم خارجی در مقاله «اجازه بده تا بمیرم» (let me to die) گفت؛ که داستان مرگ به همین صورت است باید به آن توجه کنیم.

وی ادامه داد: مثلاً فردی دکتر به او می‌گوید تو سرطان داری، سرطانت پیشرفته است و چنان و چنان است. یک وقتی هست که بیمار می‌گوید «دکتر هر دارویی هست برای من تجویز کن و تمام تلاش را برای زنده ماندن من بکن» و طبیب هم باید آن را انجام دهد.

وی گفت: اما زمانی هست که بیمار می‌گوید دکتر اقدام دیگری نکن من نمی‌خواهم بیشتر از این رنج بکشم. در صورتی که برای طبیب اثبات شود که دیگر شرایط عادی بازنمی‌گردد و فقط دارد جان می‌کَنَد، این حق بیمار است که بخواهد زنده نماند. حق را می‌شود اعمال کرد و می‌شود اعمال نکرد.

منبع: پارسینه