به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از جماران؛ حجت الاسلام و المسلمین هادی قابل در مراسم عزاداری شب شهادت امام صادق (ع) که در مجمع اصلاح طلبان متوسل به عترت و اهل بیت برگزار شد،  با اشاره به این مسئله که تعابیر علمای اهل سنت از شخصیت والای امام صادق(ع) بسیار زیاد است، گفت: امام صادق (ع) در میان تمامی فرق، علمای مکاتب و مظاهر مختلف اسلامی، به عنوان برجسته ترین فرد در عصر و زمان خود شناخته شده است. اهل سنت از 4 مکتب مشهور برخوردار است که در این میان، بیشترین پیروان به مکتب ابوحنیفه اختصاص دارد. ابوحنیفه امام و پیشوای حنفی ها، شاگرد امام صادق (ع) بود و از محضر آن حضرت بسیار کسب علم، دانش و معارف کرده بود. همچنین مالک بن انس، پیشوا و امام فرقه مالکیه نیز توفیق شرفیابی به محضر امام ششم را داشته است. در میان اهل سنت، مکتب شافعی نیز باوجود اینکه قرن ها بعد پدیدار شد، با واسطه از اساتیدی بهره برده بود که از شاگردان امام صادق (ع) بوده اند.

حجت الاسلام و المسلمین قابل، با اشاره به مقام والای امام صادق (ع) در سخن بسیاری از علمای اهل سنت تصریح کرد: مالک بن انس در یکی از سخنان خود با اشاره به مقام حضرت می گوید: «ما رایت عینی افضل من جعفربن محمد فضلا و علما و ورعا» به معنای آن که به لحاظ فضل، علم و پاکدامنی برتر از جعفربن محمد ندیده ام. البته باید توجه داشته باشیم که بنیانگذار مکتب تشیع، خارج از سه خصلت فضل، علم و پاکدامنی نبود. ایشان از بزرگان و برجستگان بلاد به شمار می رفتند و در بیشتر مواقع در حال خواندن نماز، گرفتن روزه و مناجات با خداوند بودند.

وی با اشاره به برخی از ویژگی های امام صادق (ع) که بیش از سایر خصایل ایشان نمود پیدا کرده، گفت: امام صادق (ع) از منظر روایات و احادیث، حدیث های بسیاری بیان کرده اند و امامی پر روایت نیز به شمار می روند. این حضرت همچنین بسیار خوش مجلس بود به نحوی که افراد پس از حضور در مجالس ایشان، علاقه ای به ترک آن نداشتند، در این زمینه مالک بن انس به این نکته اشاره می کند که هنگامی که من به مجلسی وارد می شدم، جعفربن محمد (ع) از جای خود بلند می شد و مرا در جای خود می نشاند.

این سخنران برجسته کشورمان درباره مقام علمی و تسلط بالای امام صادق (ع) با ذکر نمونه ای، تشریح کرد: روزی از ابوحنیفه درباره فقیه ترین فردی که در عمر خود مشاهده کرده، سؤالی پرسیده شد که وی پاسخ داد: از جعفربن محمد (ع) فقیه تر، ندیده ام. ابوحنیفه در جایی بیان می کند که روزی از جانب منصور دوانیقی احضار شد، در آنجا به وی گفته شد جعفربن محمد به لحاظ علم، دانش، ورع و تقوا بسیار مورد توجه مردم قرار گرفته و باید چنین جایگاهی را از بین ببریم، پس خودت را به لحاظ علم و دانش آماده کن که به زودی برای مناظره با جعفربن محمد، راهی می شویم. به همراه ابومنصور به مجلسی وارد شدیم که حضرت در آنجا حضور داشتند و پس از گذشت مدت زمان اندکی، ایشان رو به من گفتند ابوحنیفه هر چه می خواهی، سؤال کن. یکایک سؤال ها را مطرح کردم و امام صادق (ع) با تسلطی بی نظیر پاسخ 40 مسئله را همراه با اشاره به نظرات فقهای سایر بلاد اسلامی، بیان کرد به نحوی که با هر پاسخ، عصبانیت منصور دوانیقی شدت بیشتری پیدا می کرد.

حجت الاسلام و المسلمین قابل در بخش دیگری از سخنرانی خود درباره نقش پررنگ خلفای بنی عباس در توسعه علم و دانش، اظهار داشت: خلفای بنی عباس در توسعه علم و دانش در جوامع اسلامی زبانزد هستند اما دانش و دانشمندی نزد آن ها محترم شمرده می شد که دانش خود را در اختیار دستگاه حکومت قرار دهد، در غیر این صورت با او برخورد می کردند.

وی با اشاره به سخن مرحوم آیت الله بروجردی درباره فهم فقه امام صادق (ع)، گفت: برای درکی درست از فقه امام صادق (ع) لازم است شناختی متناسب، از فقه اهل سنت به ویژه فقه ابوحنیفه داشته باشیم، زیرا این فقه به عنوان فقه حکومت در نظر گرفته می شد و در همه جوامع مطرح بود. لذا سیره مرحوم آیت الله بروجردی بر این اساس استوار بود که به منظور مطرح کردن موضوعی، تمامی منابع اهل سنت را مطالعه و نظر فقهای شیعه و سنی را درباره موضوع مورد نظر، مطرح می کرد.

حجت الاسلام و المسلمین قابل، تصریح کرد: امام صادق (ع) 4000 شاگرد داشته اند که ابوحنیفه، مالک بن انس و سیرفی نمونه ای از آن ها هستند. ایشان هر سخنی را برای همه شاگردانشان بیان نمی کردند. به عنوان نمونه با توجه به تشخیص حضرت، عده ای محرم علم کلام بودند و عده ای دیگر محرم احکام.

وی با اشاره به سخن «برید بن معاویه اجلی» در هنگامی که امام صادق(ع) تصمیم داشت وی را برای گرفتن زکات به شهری بفرستد، گفت: روزی امام صادق (ع) در مجلسی خصوصی با من شروع به سخن گفتن کردند و از زبان پیامبر اکرم (ص) خصوصیاتی را برای والی بیان کردند. ایشان فرمودند هنگامی که به مقصد مورد نظر رسیدی، برای گرفتن زکات اقدام کن و اگر فردی اعلام کرد در اموال من زکاتی نیست، در کار او جستجو نکن.

این پژوهشگر دینی به اوضاع سیاسی و اجتماعی دوران امام صادق(ع) اشاره کرد و گفت: امام صادق (ع) همچنین «برید» را به رعایت اخلاق و رفتاری مناسب با مردم سفارش کرد، سپس حضرت به گریه افتاد و فرمود: «ای برید به خدا قسم، برای خدا هیچ حرمتی در جامعه باقی نمانده، به کتاب خدا و سنت پیامبر خدا نیز عمل نمی شود. این اتفاق در حالی رخ داد که در زمان ابومنصور کشورگشایی اسلامی، حتی به فرانسه رسید. امام صادق (ع) در میان زاهدان از همه زاهدتر بود اما فقه ابوحنیفه در زمان ایشان رواج داشت.

حجت الاسلام و المسلمین قابل ادامه داد: یکی از موضوعات جالب توجه برای ایرانیان در سفر حج، اهمیت ظاهری ای است که مردم عربستان برای اعمال عبادی قائل می شوند؛ اما مسئله این است که سنت پیامبر پس از رحلت ایشان در عربستان مورد بی توجهی قرار گرفت.

وی با اشاره به نامه پراهمیت امام صادق به «مفضل بن امر»، توضیح داد: روزی امام صادق (ع) در نامه ای برای «مفضل بن امر» نوشته بود: ای مفضل، با تو عهد و پیمانی می بندم که پیش از این، با «عبدالله ابی یعفور» بسته بودم. به ولایتم از رسول خدا (ص) سوگند که در علم ما، هیچکس مانند او از رسول خدا و امام اطاعت نکرد، این حالت ادامه داشت تا خداوند او را به سوی خود فراخواند و در بهشت برای او منزلی همراه با رسول خدا و در کنار امیرالمؤمنین قرار داد. خدا به فضل من از او راضی و خشنود گردید. نکته قابل تامل در این زمینه، جایگاه ما به عنوان یک شیعه در منظر امام صادق (ع) است. همچنین باید توجه داشته باشیم که اگر از دنیا برویم، امام صادق (ع) مانند عبدالله ابی یعفور، برایمان شهادت می دهند که جایگاهی در کنار پیامبر اکرم (ص) و امیرالمؤمنین داشته باشیم.