بازدید این صفحه: 4369 تاریخ انتشار: 1393/2/6 ساعت: 02:08:11
حضرت آیت الله شبیری زنجانی تشریح کرد؛
وجه افتراق بین عقد مکره و عقد مضطر چیست؟
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی در درس خارج خود با اشاره به تفاوت عقد مکره و عقد مضطر بیان کرد: در عقد مکره، شخص بر حقیقت معامله راضی میشود و در عقد مضطر هم گاهی شخص راضی به حقیقت معامله نیست و صاحب نظرانی که در فرق بین مضطر و مکره تفصیل قائل شدهاند، عروض غیر شایع را لحاظ نکرده و با در نظر گرفتن شرایط متعارف چنین نظری ارائه کردهاند.
موضوع: دروس
به گزارش مرجع ما به نقل از شفقنا حضرت آیتالله شبیری زنجانی دوشنبه، 3 اردیبهشت ماه، در درس خارج فقه خود در ادامه بحث صحت عقد مکره بیان کرد: در عقد مکره، شخص بر حقیقت معامله راضی میشود و در عقد مضطر هم گاهی شخص راضی به حقیقت معامله نیست و ملاک آقایانی که بین مضطر و مکره تفصیل قائل شدهاند، متعارف موارد بوده است، در اکثر موارد و یا به عبارت دقیق تر در نوع موارد، رضایت بر معامله برای مضطر وجود دارد و در عقد مکره نیز شخص مکره در نوع موارد و یا اکثر موارد، به حقیقت معامله راضی نیست، و به این ترتیب قائلین به تفصیل، عروض غیر شایع را در نظر نگرفته و چنین نگرشی را در مساله ارائه کردهاند، تفاوت در شیوع رضایت در عقد مضطر و عدم شیوع رضایت بر حقیقت معامله در عقد مکره است و اگر رضایت هر دو و یا عدم رضایت هردو بر حقیقت معامله محرز شود، دلیلی برای فرق و تفصیل وجود ندارد. پس بدین ترتیب، آقایان با در نظر گرفتن شرایط متعارف چنین نظری ارائه کردهاند.
این مرجع تقلید در ادامه اظهار داشت: موضوع دیگری که در این باب مطرح است؛ شرطی است که در تحقق موضوع اکراه یا در مساله حکم اکراه، مطرح است؛ شرط است که اگر انسان نتوانست از توعیدی که وجود دارد، از راه دیگر، تفصی پیدا کند در آن صورت معاله مکره قلمداد شده و باطل میگردد و اگر امکان تفصی داشت و مع ذلک عقد را بر آن تفصی اجرا کرد، آیا عقد در این صورت باطل است یا نه؟ کسی تهدید میشود که ملک خود را بفروشد، و شخص میتواند این عقد را به نحو توریه اجرا کند ولی در واقع قصد فروش خانه را ندارد، آیا در چنین موردی که میتوانست توریه کند، توریه نکرد و ملک را فروخت، آیا این عقد مکرهی، محکوم به بطلان است، چون قهرا امکان توریه داشت ولی با وجود این امکان ارادهی معنای بیع را کرد، آیا این بیع صحیح است یا نه؟ یا اینکه غیر از توریه امکان تفصی دارد به این معنا که امکان این را دارد که تهدید را با توسل به کمک فرد دیگری خنثی کند، اما اگر با وجود این امکان ارادهی معنای بیع کرده و ملک را فروخت، آیا بیع مذکور باطل خواهد بود؟ در باب توریه؛ آنچه که از نصوص و کلمات بزرگان استفاده میشود، با وجود امکان توریه، اگر توریه نکرد حکم عقد مکره را داشته و عقد باطل است.
استاد درس خارج حوزه در باب توریه بیان کرد: مرحوم سید مدعی است که توریه کذب بوده و احکام کذب را دارد، ولی به نظر میرسد که اگر چه توریه در بعضی از موارد مفسدهی کذب داشته باشد و یا احیانا کذب بر آن صادق باشد، ولی قطعا در برخی از موارد دیگر نه کذب بوده و نه قباحت عرفی دارد، و البته این را میپذیریم که برخی از توریهها به لحاظ موضوعی دروغ هستند، که یک لفظ با برخی از قرائن به معنای دیگر استفاده میشود و بدون قرینه نصوصیت عرفی پیدا کرده و نمیتوان در معنای دیگر به کار برد، در این گونه موارد دروغ محسوب میشود.
کد خبر: 139326301114
1393/2/6
|