به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

حجت الاسلام والمسلمین محمدصادق کاملان در گفت وگو با خبرنگار شفقنا، با بیان اینکه لقمه حرام در برخی روایات مصداق ظلم به شمار می رود، اظهار کرد: اصل لقمه حرام و حرام خوری به تعبیر روایات از مصادیق ظلم است و حرام خوردن یعنی مال حرام خوردن و منظور از خوردن، خوردن با دهان نیست بلکه منظور تصرف کردن در مال دیگران است. مبادله مال باید براساس اسباب، علل و حدود و عوامل عقلایی باشد. در غیر این صورت اگر معامله ای باشد که سر طرف را کلاه می گذارند یا کم فروشی می کنند، از مصادیق اکل (خوردن) مال باطل است و منظور از اکل خوردن با دهان نیست بلکه لقمه حرام یعنی انسان از راه نامشروع مالی را به دست آورد که شامل رشوه می شود.

او در ادامه به نمونه های دیگری از مال باطل اشاره و بیان کرد: اگر قاضی پول می گیرد و خلاف قضاوت می کند و از این پول برای خود لباس می خرد، طبق روایات این لباس در قیامت آتشی برای او می شود و اگر از این مال بخورد آثار عجیبی در روایات آمده است که قلب انسان را سیاه می کند و موجب وارد شدن به جهنم و آتش می شود. همچنین مالی که از ربا به دست بیاید چون براساس روش عقلایی نیست، مصداق ظلم به طرف مقابل است. لقمه حرام باب وسیعی است، باب رشوه و معاملاتی که کم فروشی در آن رخ می دهد، ربا و همه این معاملات شامل لقمه حرام می شود یا بدتر از آن ها تصرف در بیت المال است. بیت المال اموال مردم مملکت است و همه در آن حق دارند و امانتی است در دست دولتمردان و تصرف در آنها بدون رضایت مردم که به قانون اساسی و به نمایندگان رای دادند ظلم به آنهاست و باید براساس مصلحت کشور و مردم عمل شود.

کاملان با نقل روایتی از کتاب فیض کاشانی در مورد لقمه حرام، اظهار کرد: امام صادق علیه السلام فرموده اند، هر کس مال برادر دینی خود را بخورد که منظور از برادر شهروند عادی است، ظلم یا کم فروشی بکند و بدون اذن و رضایت تصرف در مال او بکند و مال را به او برنگرداند؛ در حقیقت آتش را می بلعد و در روز قیامت این آتش ظهور می کند. مال مردم خوردن آتش خوردن است، درست است که نمی توانیم آن آتش را ببینیم ولی آن در باطن فرد ظاهر می شود. در  روز قیامت چشمان افراد حقایق را می بینند و در آنجا آتش ظهور می کند.

کاملان ادامه داد: همچنین امام سجاد می فرمایند، همه اعضا و جوارح تو بر تو حقی دارند و شکم نیز حقی بر گردن انسان دارد، نباید آن را محل مال حرام قرار دهید. ببینید این پول هایی که به افراد می دهند یا رانت اطلاعاتی که موجب پیروزی فرد در معامله می شود. همه اینها اکل مال باطل و حرام است و امام سجاد می فرمایند الذنوب کلها شدید گناهان همه بزرگند و هتک حرمت خدا شدید است و بدترین گناه لقمه حرامی است که انسان می خورد و از طریق آن گوشت و خون می روید. باید مومن و انسانی که مورد قبول پروردگار و رضایت پروردگار است انسان عفیفی باشد. دو عفت برای انسان واجب است، عفت بطن و شکم. یعنی هر چیزی را نخورد و در مسایل جنسی نیز عفت داشته باشد. تعبیر امام باقر(ع) این است که هیچ عبادتی بالاتر و بزرگتر و با فضیلت تر از عفت بطن و شکم نیست، یعنی انسان شکم خود را از مال حرام خالی و مسایل جنسی را رعایت کند.

عضو هیات علمی دانشگاه مفید قم با ذکر روایتی از پیامبر(ص) بیان کرد: رسول الله (ص) فرموده اند، بیشترین چیزی که امت مرا به جهنم و آتش دوزخ می کشاند یکی شکم و لقمه حرام است و یکی آلت جنسی مرد و زن. بنابراین مساله بسیار مهم است و در روایات ما از این دو مشکل بسیار یاد شده است، ولی متاسفانه مردم نگاه به بالاتر و به اطراف خود می کنند  و وقتی پرونده اختلاس های 3000 میلیاردی و... مطرح می شود، باورهای مردم تزلزل می یابد و می گویند مثل اینکه خبری نیست و همه سفارش به رعایت مسایل دینی به دلیل قانون شکنی عده ای، برای مردم کمرنگ جلوه می کند.

او با اشاره به اینکه دولت و دولتمردان و مجموعه دست اندکاران نظام باید بر رعایت کسب درآمد صحیح دقت کنند، گفت: اگر مسوولان یک کشور خود به سفارش های دینی و اخلاقی عمل نکنند، وضعیت حرام خوری در مردم بدتر می شود. مسوولان نظام باید توجه جدی کنند، یعنی همان طور که به مشکل کم آبی توجه می کنند، اعلام می کنند سفره های زیرزمینی به خط سرخ رسیده و وضعیت خطرناک است؛ در مورد مسایل اخلاقی هم مقداری بررسی کنند که آیا به خط سرخ رسیده ایم؟ وضعیت رشوه، بی بند و باری مالی در این ده سال اخیر بسیار شدیدتر شده است و نیازمند توجه جدی به این مساله است.

کاملان تصریح کرد: به اعتقاد من مسوولان باید به این نتیجه برسند و این هشدار را جدی بگیرند که چرا اینقدر حیف و میل شدن بیت المال در ادارات و سازمان ها صورت گرفته است و چه باید بکنند. آیا بعد از 35 سال اداره مملکت افراد امین وجود ندارد؟ اگر وجود دارد چرا از افراد امین کم تر استفاده شده است و چرا شفاف سازی نمی شود؟ اگر فرد بداند تخلفات را رسانه ها مطرح می کنند و بعد از مطرح شدن قوه قضائیه مساله را جدی می گیرد و پیگیری می کند، حیثیت و آبروی فرد در معرض اتهام قرار می گیرد آیا باز هم این همه تخلف صورت می گیرد؟

این استاد دانشگاه شفاف سازی و پیگیری رسانه ای را در کاهش تخلف های اداری در سطح مسوولان موثر دانست و گفت: وقتی موضوع به این شکل مطرح شود مشخص است کسی نمی خواهد گوشه زندان باشد، فرد عواقب کار را می بینند و نفس خود را کنترل می کند. این عدم کنترل دستگاه های نظارتی عامل دیگری است که شدت تخلفات مالی را بیشتر می کند. اگر می خواهیم نسل آینده به ارزش های اخلاقی پایبند باشند، ما پدران باید پایبند باشیم. پایبندی امروز پدران و مادران جامعه است که نسل آینده را اخلاقی و انسانی بار می آورد.

کاملان در پایان به نحوه صحیح آموزش مسایل اخلاقی اشاره و بیان کرد: به نظر من یکی از مسایل جدی در مسایل فرهنگی، توجه به ظواهر و چشم پوشی از مسایل عمده و اصلی است. امروزه به ظواهر دین که اصلا در خود دین آنقدر به آن اشاره نشده است، زیادتر توجه می شود. به حفظ قرآن بسیار توجه می شود اما به مسایل اخلاقی مورد تاکید قرآن کم تر توجه می شود. به مساله مال حرام کم تر توجه می شود و حتی در مناسباتی که حفظ و قرائت قرآن و تبلیغات پیرامون آن بسیار انجام می شود، کم ترین توجه به مسایل اخلاقی می شود نه اینکه اصلا توجه نمی شود اما به نسبت توجه به سایر موضوعات توجه نمی شود.