موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
احكام مسابقات و سرگرمىها
«مسأله 2779» مسابقات «اسبدوانى» و «تيراندازى» همراه با شرطبندى مسابقه دهندگان جايز است و بعيد نيست مسابقه با انواع ابزارها و وسايل جنگى روز مانند تفنگ، هواپيماى جنگى و تانك نيز با شرطبندى جايز باشد.
«مسأله 2780» در مسابقاتى كه شرطبندى در آنها جايز است، امور زير بايد رعايت شود:
اوّل: ايجاب و قبول را ـ به لفظ يا كارى كه دلالت بر آن كند مانند نوشتن و امضا ـ رعايت نمايند.
دوم: دو طرف بايد عاقل، بالغ و داراى اختيار و قصد باشند.
سوم: مقدار جايزه، خواه به صورت عين يا دين، معيّن باشد و يكى از دو طرف يا شخص سوم آن را پرداخت نمايد.
چهارم: جهاتى كه جهل به آنها موجب نزاع مىشود روشن گردد، مانند هدف، مقدار مسافت و خط شروع و پايان.
«مسأله 2781» انواع مسابقات ورزشى مانند شنا، دو، كُشتى و فوتبال، جايز است بلكه براى حفظ سلامت و ايجاد نشاط فردى و اجتماعى در حدّ معقول پسنديده مىباشد، به شرط اين كه ضرر جسمى يا روانى قابل توجّه نداشته باشند و بدون شرطبندى انجام شوند و همراه با اعمال نامشروع نباشند، هر چند اگر شخص سوم يا مؤسّسهاى و يا دولت به برندگان، جوايز نقدى يا غير نقدى اهدا كنند، اشكال ندارد.
«مسأله 2782» برگزارى مسابقاتى كه در بالا بردن شئون دينى، علمى، ادبى، هنرى يا
(522)
فنّى جامعه مؤثّرند، مانند مسابقات حفظ قرآن و احكام، علوم رياضى و مقاله نويسى، بدون شرط بندى دو طرف جايز و پسنديده است و اگر فرد سوم يا مؤسّسه و يا دولت برگزار كننده، به برندگان، جوايز نقدى يا غير نقدى اعطا كند، اشكال ندارد و برنده مالك مىشود.
«مسأله 2783» بازى و مسابقه با آلات و وسايلى كه وضع آنها براى قمار است، مانند شطرنج، ورق و نرد، به قصد برد و باخت و با شرطبندى حرام است، بلكه چنانچه به قصد سرگرمى و بدون شرطبندى باشد نيز بنابر احتياط جايز نيست؛ ولى بازى و مسابقه با آلاتى كه در نظر عرف مردم مخصوص قمار نيستند و قبلاً هم نبودهاند و يا قبلاً مخصوص قمار بودهاند، ولى اكنون از آلت قمار بودن به طور كلّى خارج شدهاند، بدون شرطبندى، اشكال ندارد.
«مسأله 2784» اگر شركت يا مؤسّسهاى براى كمك به مؤسّسات خيريّه، بليتهايى منتشر كند و مردم هم براى كمك به اين مؤسّسات مبلغى بدهند و آن شركت يا مؤسّسه از پول خودش يا از وجوهى كه از انتشار بليت به دست مىآيد، با اطّلاع و اجازه تمام كسانى كه پول را دادهاند با قرعهكشى مبلغى به عنوان جايزه بدهد، مانعى ندارد، ولى نبايد اين گونه امور وسيلهاى براى انباشت ثروت و يا تضعيف توان اقتصادى مردم و يا دولت مسلمين قرار گيرد.
«مسأله 2785» به طور كلّى سرگرمىهاى گوناگون اگر همراه با كار حرام يا مستلزم حرام نباشند، اشكال ندارد؛ بنابر اين گوشدادن و ديدن برنامههاى سينما، تئاتر، راديو، تلويزيون، ماهواره و مانند آن، چنانچه مستلزم فساد افكار و اخلاق فرد يا جامعه و يا ترويج باطل نباشد، اشكال ندارد؛ ولى بايد مواظب باشند مانع از كارهاى واجب و مهم نشود و مخصوصا نسبت به كودكان دقّت بيشترى اعمال گردد.
«مسأله 2786» نمايشهاى متداول چنانچه مستلزم نظر و لمس نامحرم يا موجب اشاعه فساد و تهييج شهوت و يا توهين به مقدّسات مذهب و اولياى دين و دروغ و باطل نباشد، اشكال ندارد. همچنين بازىهاى مختلف اگر در آنها آلات قمار و برد و باخت و ضرر جسمى يا روحى و يا اِتلاف و اِسراف مال در بين نباشد، اشكال ندارد.
(523)